Paus Franciscus vierde op 2 november de liturgie ter herdenking van de overledenen op de Laurentino-begraafplaats, in de omgeving van Castel di Decima. Vóór de viering stopte hij bij de « Tuin van de Engelen », een ruimte gewijd aan de begrafenis van kinderen die het licht niet hebben gezien, waar hij bad voor de grafstenen omringd door spelletjes en beeldjes en een vader begroette die zijn dochter verloor. Er was geen preek tijdens de mis, maar eerder een moment van meditatie en gebed
Salvatore Cernuzio-Rome
Een moeder tekent met een stift de inscriptie op de grafsteen van haar dochter, die stierf toen ze nog geen jaar oud was. Een ander verandert het water in de bloemen die tussen opgezette dieren en getrokken rotsen zijn geplaatst. Een vader, Stefano, maakt daarentegen de stèle schoon met de naam van zijn baby Sara, wier zwangerschap in juli 2021 na elf weken werd beëindigd. Onnatuurlijke taferelen – want dat zijn vooral die van een vader die rouwt om de dood van zijn zoon. zo klein – ze verwelkomen de aankomst van de paus op de Laurentino-begraafplaats, in de wijk Castel di Decima, waar Franciscus dit jaar voor de tweede keer na 2018 de mis wilde vieren ter herdenking van de overledenen.
Een moment in de « Tuin der Engelen »
De eerste stop was, net als zes jaar geleden, de « Tuin van de Engelen », een ruimte van 600 vierkante meter gewijd aan het begraven van baby’s die nooit ter wereld zijn gekomen vanwege een zwangerschapsonderbreking of andere problemen tijdens de zwangerschap. Tomás, Matías, María, José, Andrés, Ariana: hun namen zijn in de steen of op een houten stele gebeeldhouwd, gegraveerd of met de hand geschreven in goud.
Velen hebben het woord ‘foetus’ voor hun naam staan, bijna de hele eerste rij wordt ingenomen door kinderen van 2024. Om hen heen staan knuffels van Disney of andere stripfiguren, ballonnen, vuurraderen, plaids en andere door het weer versleten voorwerpen . Ze brengen de glimlach terug naar een plek van alleen maar tranen. De paus arriveerde rond 9.45 uur met de auto, terwijl hij door de lange gang liep waar aan de ene kant de muren van grafstenen staan van de gemeentelijke begraafplaats, de derde grootste in Rome; Aan de andere kant verzamelde zich het plein met honderd mensen sinds vroeg in de ochtend onder het kleine witte podium waar Francisco op 2 november de mis opdroeg.
Voor de kindergrafstenen
Bij zijn aankomst in de “Tuin van de Engelen” liep de paus – in een rolstoel – de hele onverharde weg af en bekeek de grafstenen één voor één. Hij stopte halverwege en bleef een paar minuten alleen in gebed en stilte. Welke woorden moeten we tenslotte uitdrukken? Hij zei het zelf in de recente videoboodschap bij de gebedsintenties voor de maand november, opgedragen aan moeders en vaders die het gruwelijke lijden van het verlies van een zoon of dochter meemaken.
“Troostende woorden zijn soms triviaal, sentimenteel en onnodig. Zelfs als ze op natuurlijke wijze met de beste bedoelingen worden uitgesproken, kunnen ze uiteindelijk de wond versterken”, zegt de paus in de video.
De ontmoeting met Stefano
Het moment van bezinning werd onderbroken door het korte gesprek met Stefano, die de hele tijd naast de tuin op de paus stond te wachten. Hij knielde toen hij aankwam en schudde hem de hand, vertelde kort zijn verhaal en wees naar het graf van zijn zoon. Francisco knikte, schudde zijn arm en pakte toen de brief op die de man hem overhandigde. Onmiddellijk daarna ging de paus naar het gebied aan de voorkant, ook gewijd aan de begrafenis van kinderen die te vroeg stierven.
Enkele familieleden stonden achter de slagbomen, discreet zwaaiend, met vazen en boeketten bloemen in de hand. De paus plaatste een groot boeket rozen onder de plaquette met de inscriptie « Tuin van de Engelen », omringd door andere opgezette dieren, gipsen beeldjes van engelen, in feite een gezicht van Christus, een kussen van Assepoester.
Groeten aan burgemeester Gualtieri
In de auto reed Francesco richting de box, verlicht door een ongewone Romeinse zon waardoor deze 2 november een bijna lentedag leek. De schaduw werd alleen geboden door de grote witte bakstenen muur met het opschrift Het leven wordt veranderd, niet weggenomen.
Mensen begroetten Jorge Mario Bergoglio met zachte kreten van ‘W de paus’, gedicteerd door genegenheid, maar zich bewust van de plaats en de gelegenheid. Paus Franciscus begroette de gelovigen kort en stopte vooral bij de zieken in een rolstoel, die op de eerste rij waren geplaatst. Bij zijn aankomst werd hij ontvangen door de burgemeester van Rome, Roberto Gualtieri, die hem de hand schudde en een paar woorden wisselde.
Een moment van meditatie tijdens de mis
De stroom van familieleden die hun overleden dierbaren bezochten en begroetten, hield nog enige tijd aan. Alles stopte met het begin van de viering. Tijdens de homilie zweeg de paus, met gebogen hoofd, in meditatie en gebed. En hij bad de gebeden van de liturgie van die dag:
Vervolgens zegende hij alle aanwezigen en sprak een gebed van kiesrecht en zegen uit voor degenen die deze wereld hebben verlaten, en vroeg God om troost voor degenen die het lijden van de scheiding ervaren. Het gebed van de Eeuwige Rust en het applaus van de menigte maakten een einde aan deze viering.
Voordat hij in de auto stapte om terug te keren naar het Vaticaan, stopte de paus snel bij de aanwezige gelovigen. Nog een groet aan burgemeester Gualtieri en een zegen aan een jonge zwangere vrouw sloten het moment af.
Groeten aan de “Sparks of Hope”
Ondertussen kwamen op het plein de « Sparks of Hope », een groep moeders die allemaal om verschillende redenen het verlies van een zeer jonge zoon of dochter deelden, bijeen en ontroerden. Dat deden ze na het Jubileum van Barmhartigheid dankzij de rector van de Verrezen Jezus, de parochie van de begraafplaats, die – zo zeggen ze – “ons de hoop gaf op wederopstanding en aanvaarding, het enige dat we nodig hebben, samen met het delen van onze pijn. « We leven onze pijn samen. »
Er zijn wezen, weduwen. Voor ouders zoals wij, zo leggen de vrouwen uit, ‘is er geen woord dat ons identificeert.’ Ze stelden zichzelf voor door hun naam te matchen met die van hun zoon: Francesca, de organisator, moeder van Giorgia die stierf op 15-jarige leeftijd, Caterina, moeder van Marina, Maria Teresa de Daniele, Shanti de Marco, en vervolgens Roberta die haar Claudio verloor, een andere Roberta moeder van Chiara, Nazarena moeder van Chiara en Angela de Cinzia.
Ze gaven de paus allemaal een witte zakdoek: “Het is onze warme knuffel voor hem, een symbolische knuffel ook van onze kinderen”, legden ze uit, terwijl ze de paus bedankten voor zijn “serieuze en respectvolle” stilte tijdens de mis en zijn aanwezigheid bij de Laurentianus. Begraafplaats: « Een getuigenis van genegenheid. ‘Nog een manier om dicht bij onze kinderen te zijn.’
Het gebed van de paus
- Door de begraafplaats te bezoeken, de rustplaats van onze overleden broeders en zusters, hernieuwen we ons geloof in Christus, die stierf, werd begraven en weer opstond voor onze verlossing. Sterfelijke lichamen zullen ook op de laatste dag ontwaken en degenen die in de Heer hebben geslapen, zullen met Hem omgaan in triomf over de dood. Met deze zekerheid richten wij ons unanieme gebed om kiesrecht en zegen tot de Vader.
- Gezegend bent u, o God, Vader van onze Heer Jezus Christus, die ons in uw grote barmhartigheid heeft doen herleven door de opstanding van Jezus uit de doden tot een levende hoop, tot een erfenis die niet vergaat of verwelkt; Luister naar het gebed dat wij tot u richten voor al onze dierbaren die deze wereld hebben verlaten: open de armen van uw barmhartigheid en ontvang hen in de glorieuze bijeenkomst van het heilige Jeruzalem.
- Troost degenen die de pijn van het afscheid ondergaan met de zekerheid dat de doden in u leven en dat zelfs de lichamen die aan de aarde zijn toevertrouwd op een dag zullen deelnemen aan de paasoverwinning van uw Zoon.
- U die de Heilige Maagd Maria als lichtgevend teken op het pad van de Kerk hebt geplaatst, ondersteunt door haar tussenkomst ons geloof, zodat geen enkel obstakel ons doet afwijken van het pad dat naar U leidt, die eindeloze vreugde bent. Door Christus, onze Heer.
