Andrea Tornielli
Wat is de prioriteit van de synode die op het punt staat te beginnen? Wat is het voornaamste en belangrijkste doel van de hervorming in de synodale zin van de Kerk? Vanuit Brussel, vanuit de Basiliek van het Heilig Hart in Koekelberg, waar hij bisschoppen, geestelijken, religieuze en pastorale agenten ontmoette, schetste paus Franciscus een antwoord door een vraag opnieuw te stellen. «Het synodale proces – zei hij, gemotiveerd door het luisteren naar een getuigenis – moet een terugkeer naar het Evangelie zijn; Het zou niet een of andere ‘modieuze’ hervorming tot zijn prioriteiten moeten maken, maar zich eerder moeten afvragen: hoe kan het evangelie terechtkomen in een samenleving die er niet langer naar luistert of zich heeft gedistantieerd van het geloof? Laten we ons dat allemaal afvragen.
Daarom zijn het geen ‘modieuze’ hervormingen. Niet de agenda’s die aan de ene kant pleiten voor functionele veranderingen die uiteindelijk lekenmannen en -vrouwen klerikaliseren, noch de agenda’s die aan de andere kant het tijdperk van de golf van neoklerikalisme willen herstellen: beide zijn perspectieven die een einde maken aan waardoor ze op de tweede plaats komen, de dringende en fundamentele vraag die Franciscus opnieuw heeft opgeworpen: die van de verkondiging van het Evangelie in geseculariseerde samenlevingen. Beide zijn perspectieven die uiteindelijk het enige ware doel van alle hervormingen in de Kerk vergeten: het welzijn van de zielen, de zorg voor Gods trouwe heilige volk.
Door de vraag van de paus weer centraal te stellen, wat de aanleiding was voor het Tweede Vaticaans Oecumenisch Concilie, en door het welzijn en de zorg voor het volk van God opnieuw centraal te stellen, begrijpen we hoe synodaliteit de manier is om gemeenschap in de Kerk te beleven. Het is geen extra bureaucratische taak voor geestelijken en leken die het met tegenzin en via mond-tot-mondreclame overnemen, en feitelijk nog steeds gebonden blijven aan de modellen van een eeuw geleden. Het is niet het paspoort waarmee we elk werelds initiatief kunnen rechtvaardigen. Het is veeleer de volledige uitdrukking van een geleefde gemeenschap. Pas vanaf de bewustzijn dat we allemaal geliefd zijn door God, alleen door vreugdevol het Evangelie na te leven, kunnen we ervan getuigen tegenover onze broeders, in het besef dat we – wat onze rol in de Kerk ook is – door een Ander geroepen zijn, en dat Hij het is die zijn Kerk leidt.
