VN-nieuwsDaniel Dickinson reisde naar Madagaskar voorafgaand aan de Milieuvergadering van de Verenigde Naties, die op 26 februari in Nairobi, Kenia, wordt gehouden, om mensen te vragen hoe zij ermee omgaan.
Het leven wordt steeds uitdagender in het dorp Zanavo Fagnalenga, in het uiterste zuiden van Madagaskar. Jaren van onderontwikkeling, een reeks humanitaire crises en de gevolgen van de klimaatverandering hebben dit dorp met honderden inwoners in armoede geduwd en het soms bijna onbewoonbaar gemaakt.
Kleine driehoekige huizen van hout en gras staan verspreid over het dorre en stoffige landschap. Sommige dorpelingen verkopen pinda’s, opgestapeld in kleine roestige blikjes, en de cassave wordt in rijen gerangschikt en is beschikbaar voor iedereen die het zich kan veroorloven.
De kleine hoeveelheid water die beschikbaar is, wordt gebruikt voor menselijke consumptie en voor het in leven houden van sommige gewassen aan de rand van de nederzetting.
Mensen in het zuiden van Madagaskar leren zich aan te passen aan de klimaatverandering.
Klimaatverandering versterkt de impact van het weer
Zolang we ons kunnen herinneren zijn visserij en landbouw hier de belangrijkste activiteiten geweest, en kunnen mensen omgaan met de wisselvalligheden van het klimaat, inclusief de seizoenswind die elk jaar vanaf begin maart in intensiteit toeneemt.
Het waait uit de Indische Oceaan en slaat op de rode zandgrond langs deze ooit vruchtbare kust. Het heet Tiomena, wat zich vanuit de Malagassische taal vertaalt als rode wind.
Jean Christian Lahanbitoly, visser en gemeenschapsleider, zegt dat Tiomena een aanzienlijke impact heeft gehad op de levens van kustgemeenschappen.
“De Tiomena transporteert zand uit de heuvels langs de kust en drijft het landinwaarts, richting onze stad. Als het sterk is, is het bijna onmogelijk om buiten te werken. Als we niet werken, betekent dit dat we geen geld hebben om voedsel of water te kopen, dus lijden we veel.”
Jean Christian Lahanbitoly is een visser en gemeenschapsleider.
Tiomena is geen nieuwe uitdaging voor deze en andere gemeenschappen in de plattelandsgemeenten Maroalopoty en Maroalomainty, maar de intensiteit ervan is toegenomen als gevolg van de klimaatverandering.
Door ontbossing gedurende vele decennia zijn veel heuvels kaal geworden en blootgesteld aan de verwoestingen van sterke wind, wat heeft geleid tot verdere erosie van de zandgronden waarop deze gemeenschappen zijn gebouwd. En terwijl zand over de gronden van deze overwegend agrarische stad kruipt, neemt het vermogen om te boeren af.
Maar de stad wordt geruïneerd door een ander aspect van de klimaatverandering: gebrek aan water.
“Het is erg moeilijk voor boeren om landbouw te bedrijven, omdat de Tiomena zand meebrengt dat ons land en ons dorp binnendringt”, zei de heer Lahanbitoly. « Nu is het nog lastiger omdat het ook niet genoeg regent. »
Madagaskar is volgens de VN het vierde land ter wereld dat het zwaarst wordt getroffen door de klimaatverandering. In het zuiden van Madagaskar hebben boeren moeite met het oogsten van uitgedroogde gewassen, vooral maïs, dat traditioneel wordt verbouwd maar veel water nodig heeft.
Sommige mensen zijn begonnen dorpen als Zanavo Fagnalenga te verlaten en naar het noorden te migreren, op zoek naar minder uitdagende landbouwomstandigheden « waar het land beter is en het leven gemakkelijker », zei Lahanbitoly. Voor velen is dit de enige manier om honger te voorkomen.
Een vrouw verkoopt landbouwproducten in het dorp Zanavo Fagnalenga.
‘Ik ben optimistisch’
« Ik ben een optimist », voegde hij eraan toe, « maar de pessimistische visie is dat als de zaken niet verbeteren, we allemaal zullen verhongeren. »
De heer Lahanbitoly heeft gelijk als hij optimistisch is na de lancering van een project dat gericht is op het beschermen van kwetsbare kusthabitats en het mogelijk maken van gemeenschappen om in hun levensonderhoud te voorzien.
De focus ligt op de eenvoudige sisalplant, die bestand is tegen barre omstandigheden en goed aangepast is aan een drogere omgeving.
Wanneer de plant op latten wordt gekweekt, kan hij helpen de bovengrond veilig te stellen en verdere erosie te voorkomen. In Maroalopoty en Maroalomainty betekent dit minder zandstormen en meer mogelijkheden om het land te bewerken.
De stijve vezels die het produceert, kunnen ook commercieel worden geëxploiteerd en verwerkt tot touwen en zelfs kleding.
“We hebben dit land lange tijd niet kunnen bewerken vanwege het zand”, zegt de lokale boer Lydia Monique Anjarasoa, “maar we hebben sisalplanten geplant, wat de gemeenschap heeft geholpen.”
De aanplant van sisal, samen met cactussen en ipomoea, een wijnstoksoort die meer stabiliteit en watervasthoudende eigenschappen aan de bodem geeft, wordt ondersteund door het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) en de overheid.
Mensen werden betaald om het gewas te planten, wat hen het broodnodige inkomen opleverde dat ze in hun gemeenschap konden besteden, waardoor de lokale economieën een impuls kregen.
Fabrice Mamitiana van UNDP.
Een plant heeft het landschap veranderd
« De mensen die hier wonen zijn erg kwetsbaar en zijn armer geworden naarmate de oogsten zijn afgenomen », zegt Fabrice Mamitiana van UNDP. “De gemeenschap is blij omdat we werkgelegenheid genereerden en ze zagen dat het zand niet meer oprukte vanwege de fique die ze hadden geplant. Hierdoor konden ze doorgaan met boeren op de resterende landbouwgronden en dankzij de weinige regen die er viel, konden ze een kleine oogst behalen.”
Nu verbouwen, eten en verkopen boeren en hun gezinnen onder meer bonen, gierst en sorghum. Ze zijn nu beter bestand tegen een steeds ruwere omgeving en erkennen voor het eerst sinds enkele jaren dat ze een productieve en duurzame toekomst op hun land hebben.
Er is echter weinig dat ze kunnen doen om de grillige regenval te veranderen. « Waar geen regen is, is er geen productie en dit heeft geleid tot de onthoofding van de bevolking van deze regio en heeft hen tot honger geleid », zei de gouverneur van de Androy-regio, Soja Lahimaro.
« Er zijn noodoplossingen », legde hij uit, « maar die zijn slechts tijdelijk, dus werken we samen met de Verenigde Naties en de regering aan een ontwikkelingsplan voor de langere termijn. »
Er zijn plannen om, als er geld beschikbaar is, de sisalbeplanting uit te breiden naar andere zuidelijke gemeenschappen om hun veerkracht tegen klimaatverandering te versterken en hen op het pad naar duurzame ontwikkeling te zetten.
SDG 15
SDG 15: DUURZAAM GEBRUIK VAN ECOSYSTEMEN
- Bestrijd woestijnvorming en herstel aangetaste gronden en bodems
- Zorgen voor het behoud van bergecosystemen om hun vermogen om essentiële voordelen voor duurzame ontwikkeling te bieden te verbeteren.
- Bevorder eerlijke en rechtvaardige participatie en toegang tot voordelen die verband houden met het gebruik van genetische hulpbronnen.
- Maak een einde aan de stroperij van en de handel in beschermde soorten en pak de vraag en het aanbod van illegale producten van wilde dieren aan.
- Mobiliseer en verhoog de financiële middelen om de biodiversiteit en ecosystemen te behouden en duurzaam te gebruiken en duurzaam bosbeheer te financieren.
Het toenemende bosverlies, de aantasting van het land en het uitsterven van soorten vormen een ernstige bedreiging voor de planeet en de mensen
