De noodzaak en haalbaarheid van het verminderen van dwang in de geestelijke gezondheidszorg wordt breed onderkend. De discussie of het doel is om het gebruik van dwangmaatregelen te verminderen of te elimineren, is een hot topic in professionele en dienstgebruikerskringen. Vanuit mensenrechtenperspectief bezien zou men uiteindelijk moeten afschaffen. De psychiatrische gemeenschap in een aantal landen werkt nu aan een beter begrip, vermindering en implementatie van alternatieven voor dwang.
Het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap en de begeleiding bij de geestelijke gezondheidszorg in de gemeenschap gepubliceerd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) formuleren duidelijke doelen voor de toekomst van de psychiatrie en psychosociale ondersteuning. Innovatieve concepten van de GGZ die gericht zijn op volwaardige participatie, herstelgerichtheid en het voorkomen van dwang spelen een belangrijke rol bij het bereiken van deze doelen.
Op de afgelopen 31st Op het Europese congres voor psychiatrie dat in Parijs werd gehouden, werden discussies gevoerd over het implementeren en wetenschappelijk evalueren van de effecten van dergelijke modellen in de geestelijke gezondheidszorg. En de noodzaak om hieraan prioriteit te geven bij nationale planning en budgetteringsbeslissingen op het gebied van geestelijke gezondheid.
In een presentatie door Lieselotte Mahler, medisch directeur en hoofd van een afdeling psychiatrie en psychotherapie in Berlijn en met het Charité Universitair Ziekenhuis in Berlijn, werd opgemerkt dat « dwangmaatregelen vooral een duidelijke aantasting van iemands persoonlijke rechten zijn. »
“Ze hebben negatieve gevolgen voor alle betrokkenen, zoals lichamelijk letsel, slechter resultaat van de behandeling, breuk in de therapeutische relatie, hogere opnamepercentages, hoger risico op toekomstige dwingende maatregelenpsychologische schade tot en met trauma’, voegde ze eraan toe.
Dr. Lieselotte Mahler wees erop dat « het activiteiten zijn die indruisen tegen het zelfbeeld van psychiatrische professionals, voornamelijk omdat ze niet als therapeutisch kunnen worden opgevat. »
De voorzitter van de discussie Prof. Michaela Amering van de Medische Universiteit van Wenen, Oostenrijk, gaf hier commentaar op en verklaarde dat “Ik denk dat velen van ons het gevoel hebben ervaren dat dit niet is waarvoor we gekomen zijn – het beroep van psychiater dat we hebben – en dat we mensen moeten zijn die andere mensen onder dwang behandelen.”
De vorige voorzitter van de Europese psychiatrische vereniging (EPA), prof. Silvana Galderisi, medevoorzitter van de World Psychiatric Association (WPA) Taskforce en referentiegroep voor het minimaliseren van dwang in de geestelijke gezondheidszorg, presenteerde gegevens over het implementeren van alternatieven voor dwang als een belangrijk onderdeel van het verbeteren van de geestelijke gezondheidszorg . Prof. Galderisi merkte op: “Het is echt het minst leuke deel van het werk. Dit bezorgt gebruikers soms behoorlijk veel pijn, maar ook ons. Het is dus zeker een controversiële praktijk.”
Prof. Silvana Galderisi verduidelijkte dat “dwangpraktijken aanleiding geven tot bezorgdheid over de mensenrechten, zoals ook in de andere presentaties zeer, zeer goed naar voren is gebracht, vooral in het licht van de Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap (CRPD)die veel goede aspecten heeft, maar echt veel goede aspecten.”
“Het CRPD vraagt de lidstaten om mensen met een handicap te zien vanuit het perspectief van een drager van mensenrechten. Hoe kan het anders? Ik bedoel, dit is iets dat we, als we het lezen, zeggen, maar natuurlijk, ik bedoel, wat heeft het hier voor zin? Mensen met psychosociale handicaps of met een ernstige psychische stoornis – die over het algemeen ook verband houdt met een handicap, niet altijd, maar vaak – hebben zij minder rechten dan andere mensen? Natuurlijk niet. Ze hebben het recht om dat te beweren. Hun rechten, wil en voorkeuren moeten altijd worden gerespecteerd”, benadrukte prof. Silvana Galderisi.
De werkzaamheden van de WPA Taskforce en referentiegroep Dwangbeperkende GGZ en de verschillende discussies en soorten argumenten zijn doorgenomen. Het uiteindelijke resultaat van dit werk was een standpuntverklaring van de World Psychiatric Association. Prof. Galderisi gaf aan “dat naar mijn mening en naar de mening van alle leden van de [WPA Taskforce] team, het is een uiterst belangrijke stap. Een standpuntverklaring hebben waarin staat dat dwang te veel wordt gebruikt in systemen voor geestelijke gezondheidszorg. En dit is een van de belangrijkste drijfveren van de verandering, want ik bedoel, als we erkennen dat dwang te veel wordt gebruikt, is dit een probleem. Het wordt dus zeker te veel gebruikt en ons doel moet zijn om tot meer homogeniteit te komen en gemeenschappelijke gronden te hebben die dit erkennen.”
Prof. Vinay Lakra, voorzitter van het Royal Australian and New Zealand College of Psychiatrists (RANZCP), benadrukte de noodzaak om dit WPA-initiatief te steunen. Hij zei: « We hebben dit gefinancierd [WPA] projecteren. Ons bestuur besloot toen John Allen president was en ik zijn gekozen president, we besloten dit project te financieren, want als er één ding is dat ons onderscheidt van de rest van de geneeskunde, dan is het het gebruik van dwang. We zien geen mensen die borden vasthouden, buiten medicijnconferenties. Je ziet mensen met spandoeken protesteren buiten psychiatrische conferenties.”
“En het heeft bijna altijd te maken met het feit dat we dwang gebruiken in onze dienstverlening. Dus ik zou iedereen die verwant is aan de European Psychiatric Association (EPA) of aan andere bij de EPA aangesloten verenigingen hier willen aanmoedigen om te doen wat ze kunnen doen om de voortzetting van dit project te ondersteunen, omdat ik denk dat dat is wat belangrijk is, « voegde prof. Vinay Lakra toe. .
