Op 10 maart herdenken de instellingen van de Bulgaarse staat en ons publiek de dag waarop in 1943, in de donkerste uren van de Tweede Wereldoorlog, toen de uitkomst helemaal niet duidelijk was, ons volk met zijn collectieve inspanningen stopte de deportatie van onze landgenoten van joodse afkomst, de Bulgaarse joden, naar de vernietigingskampen van de nazi’s.
De rol van de Bulgaars-Orthodoxe Kerk in dit werk is nooit vergeten en is altijd benadrukt, vooral door de Joodse gemeenschap, waarvoor we dankbaar zijn. Daarom is het niet nodig en past het niet dat de Kerk op haar verdiensten wijst, en nog minder vanwege het feit dat zij op een specifiek, moeilijk historisch moment heeft gehandeld op de enige manier die voor haar mogelijk was, namelijk – in harmonie met de geboden van het orthodoxe geloof.
De waarheid is dat toen metropoliet Stefan in de nacht van 9 op 10 maart 1943 een dringende ontmoeting zocht met de staatsleiding om de afkeuring van de kerk over de op handen zijnde deportatie uit te spreken, en metropoliet Kirill de gevangengenomen joden op de school in Plovdiv en vertelde de bewakers dat als ze werden meegenomen, hij met hen mee zou gaan, dit geen geïsoleerde daden van burgerlijke positie waren, maar het resultaat van een systematische, stevig vastgehouden lijn van de Heilige Synode. In overeenstemming met de christelijke leer en de duizend jaar oude praktijk van tolerantie, empathie en liefde heeft de Bulgaars-Orthodoxe Kerk altijd elke vorm van antisemitisme, rassenhaat of religieuze haat jegens de vertegenwoordigers van de joodse gemeenschap verworpen. in principe voor iedereen. Al bij de goedkeuring van de antisemitische wet ter bescherming van de natie, in de notulen van de heilige synode van 1940, zijn de waarschuwende woorden van de Bulgaarse bisschoppen te horen: « De Bulgaars-Orthodoxe Kerk, die onder ons volk de reddende waarheid en het gebod van onze Heiland uitvoert dat we allemaal zonen zijn van één hemelse Vader, kan niet anders dan aandacht schenken aan de verantwoordelijke factoren dat dit wetsvoorstel in sommige van zijn decreten bepalingen bevat tegen de Joodse -Israëlieten, die niet als rechtvaardig kunnen worden beschouwd… Elke persoon en elk volk moet zichzelf beschermen tegen gevaren, maar in deze gerechtvaardigde achtervolging mogen onrechtvaardigheid en geweld tegen anderen niet worden toegestaan“.
En meer: »De kwestie van onze houding ten opzichte van de joden is duidelijk. Wij zijn christenen, en als bisschoppen van de Heilige Bulgaarse Kerk kunnen we niet anders dan standhouden op grond van het heilig evangelie en de leer van Christus over de gelijkheid van alle mensen voor God, ongeacht afkomst, ras en cultuur. Daarom moeten we opkomen voor de Joden. »
De Heilige Synode heeft dit standpunt al in 1940 uitgesproken en het vond zijn meest levendige uitdrukking in de actie van de negende tegen de tiende maart 1943, waardoor geen enkele jood die op het grondgebied van het canonieke bisdom van de De Bulgaarse exarchie werd in die tijd niet naar de vernietigingskampen gestuurd om te worden uitgeroeid.
Deze actie zou niet mogelijk zijn geweest als het Bulgaarse volk niet naar de kerk was gegaan, als ze niet stevig verenigd waren geweest rond hun metropolen, als de stem van de kerk niet zo sterk was geweest, want het was de stem van de gelovigen, Christus. liefdevol en filantropisch orthodox Bulgaars volk van God. Niet iemand anders, namelijk de Bulgaars-Orthodoxe Kerk, heeft in haar mensen de kracht en vastberadenheid gekweekt om zich tegen het kwaad te verzetten – eigenschappen die een manifestatie zijn van hun verbondenheid met het christelijk geloof en zijn waarden. De kracht van het geloof werd gedemonstreerd door de mensen, geleid door de bisschoppen van hun orthodoxe kerk, in de ijzige dagen van 1943, en met hun geloof redden ze hun landgenoten – Joden. De macht van het volk is onmogelijk zonder het orthodoxe geloof, en dit is een zeer belangrijke les die we vandaag voor onszelf moeten leren uit de zaak van 10 maart.
We kunnen niet anders dan met diepe droefheid vermelden dat desondanks meer dan 11.000 Joden uit naburige gebieden, tijdelijk onder seculier Bulgaars bestuur, werden meegenomen en velen van hen stierven in de vlammen van de Holocaust. We rouwen om hen. We betreuren het dat het Exarchaat niet de kracht en de mogelijkheden had om voor de Joden in de bisdommen te zorgen die 30 jaar eerder met geweld van zijn lichaam werden gescheiden, op dezelfde manier als voor de Joden in Bulgarije. Het spijt ons oprecht!
Gewoonlijk worden op deze dag de namen genoemd van slechts enkele metropolieten, die zich in het bijzonder manifesteerden in het heilige en filantropische werk om de Bulgaarse joden te redden in 1943. We zijn echter verplicht de namen te herinneren van alle waardige bisschoppen die waren leden van de Heilige Synode van de Bulgaarse Exarchie, die bijeen waren in de naam van Christus en God was onder hen en zegende hun werk, en de Heilige Levengevende Geest dicteerde hun beslissingen. Dit zijn: Metropolitan Neophyte van Vidin – vice-voorzitter van de Heilige Synode, Metropolitan Stefan van Sofia, Metropolitan Michael van Dorostol en Chervensk, Metropolitan Paisiy van Vrachan, Metropolitan Boris van Nevrokop, Metropolitan Sophronius van Turnovo, Metropolitan Yosif van Varna en Preslav, Metropolitan Kirill van Plovdiv, Metropolitan Filaret van Lovchan, Metropolitan Evlogii van Sliven en Metropolitan Kliment van Stara Zagora.
Eeuwig en gezegend zij de herinnering aan deze voorouders van ons! Laat hun werk een inspiratie en een voorbeeld voor ons zijn wanneer we geconfronteerd worden met hedendaagse manifestaties van xenofobie, antisemitisme of menselijke haat van welke aard dan ook en tegen wie dan ook. Hun geloof is ons geloof, hun kracht is onze kracht, hun overtuigingen zijn onze overtuigingen. De Bulgaars-Orthodoxe Kerk zal haar vrome en Christusminnende mensen altijd opvoeden in liefde voor de naaste, verdraagzaamheid, solidariteit en menselijkheid. Dat is zo sinds Bulgarije een orthodox-christelijke staat werd en, voor zover het van ons afhangt, zal het hier voor altijd zo zijn.
Moge God onze aartsherders vergeven die gezegend stierven, die hielpen de Joden te redden in de exarchische bisdommen op het grondgebied van Bulgarije en zo de waardigheid van de Orthodoxe Kerk beschermden en de eer van ons moederland bewaarden. Kort adres van deze publicatie: https://dveri.bg/da6qk
