Tijdens de 68ste zitting van de Commissie Verdovende Middelen (CND68) in Wenen bracht een cruciaal nevenevenement getiteld Supporting Drug Education and Prevention Initiatives experts, beleidsmakers en voormalige gebruikers samen om de gevaren van druggebruik en het belang van preventie te bespreken. Het evenement werd georganiseerd door Fundacion para la Mejora de la Vida la Cultura y la Sociedad (Stichting voor de Verbetering van Levenscultuur en Samenleving), een internationale stichting die veel maatschappelijke thema’s behandelt met een educatieve en lerende aanpak, en een belangrijk programma rond drugpreventie; het werd mede georganiseerd met de steun van het gespecialiseerde netwerk van de Foundation for a Drug Free Europe, die meer dan 100 basisgroepen telt in Europa die één op één preventie doen met de campagne De Waarheid Over Drugs.
Dit nevenevenement onderstreepte de dringende nood aan gecoördineerde wereldwijde actie om het stijgende drugsmisbruik, dat wereldwijd gemeenschappen blijft verwoesten, in te dijken.
Julie Delvaux, een Belgische drugpreventiespecialist en UNODC-vertegenwoordiger voor de door ECOSOC erkende Fundacion Mejora, zette de toon voor de sessie en benadrukte de nood aan vroegtijdige interventie: “Hoe vroeger we handelen, hoe meer levens we kunnen redden en hoe meer we de schade die drugs veroorzaken kunnen beperken.” Ze benadrukte dat drugsgebruik niet alleen een gezondheidsprobleem is, maar een sociale crisis die meerdere sectoren beïnvloedt, waaronder misdaadcijfers, economische stabiliteit en geestelijke gezondheid. Met miljoenen mensen die er wereldwijd mee te maken hebben, is de uitdaging enorm en komt preventie naar voren als de meest effectieve langetermijnoplossing.
Tijdens het evenement kwamen verschillende sprekers aan het woord, van wetenschappers tot voormalige drugsgebruikers, die allemaal pleitten voor een sterke educatieve tactiek op het gebied van onderwijs om het bewustzijn van de gevaren van drugs en uitgebreide preventie-inspanningen te vergroten. Hun inzichten schetsten een grimmig beeld van het drugsprobleem, en versterkten dat het volksgezondheidsbeleid zich moet richten op het voorkomen van het eerste gebruik, in plaats van op het omgaan met verslaving nadat het al heeft toegeslagen.
Inhoudstafel
Synthetische Cannabinoïden: Het verborgen gevaar
Robert Galibert, voorzitter van de Foundation for a Drug-Free Europe (FDFE) en een expert in biochemie, gaf een wetenschappelijk overzicht van synthetische cannabinoïden, een groeiende bedreiging op de wereldwijde drugsmarkten. Zijn presentatie ging dieper in op de biochemische mechanismen waarmee deze stoffen interageren met het menselijk lichaam en legde uit hoe ze veel krachtiger zijn dan natuurlijke cannabis en aanzienlijke risico’s vormen voor zowel de geestelijke als lichamelijke gezondheid.
“Deze stoffen zijn veel krachtiger en gevaarlijker dan natuurlijke cannabis,” waarschuwde Galibert. Hij legde uit hoe synthetische cannabinoïden, die aanvankelijk ontwikkeld waren voor medisch onderzoek, gekaapt werden door illegale fabrikanten die gebruik wilden maken van de mazen in de wet. Deze ongereguleerde stoffen hebben geleid tot ernstige complicaties voor de gezondheid, waaronder hartproblemen, ernstig braken, hallucinaties en in sommige gevallen een dodelijke overdosis.
Hij legde uit hoe synthetische cannabinoïden het endocannabinoïde systeem van het lichaam verstoren, dat een cruciale rol speelt bij het reguleren van de stemming, het geheugen en de algehele fysiologische balans. Net als fyto-cannabinoïden (gevonden in cannabis) binden deze synthetische vervangers zich aan cannabinoïdereceptoren, maar activeren ze deze veel heftiger, wat resulteert in extreme en onvoorspelbare effecten.
Hij wees op de vetoplosbaarheid van cannabis, waardoor het zich kan ophopen in het lichaam en langdurige stoornissen kan veroorzaken. “De eliminatie van THC duurt weken, wat betekent dat een gebruiker nog lang na consumptie onder invloed is, “ zei hij. In vergelijking met alcohol, voegde hij eraan toe: “Alcohol wordt binnen 24 uur geëlimineerd, maar THC (net als fyto- of synthetische cannabinoïden) blijft wekenlang in het vetweefsel, waardoor de effecten langdurig zijn en onderschat worden.” Dit inzicht is met name cruciaal in het debat rond cannabislegalisatie, omdat het de misvatting bestrijdt dat marihuanagebruik onschadelijk of makkelijk beheersbaar is.
Getuigenis van een voormalig verslaafde: De werkelijke impact van drugsgebruik
Misschien wel het meest ontroerende moment van het evenement kwam van Stephanie, een voormalige druggebruikster uit Zwitserland. Ze vertelde in het Frans over haar afdaling naar verslaving, die begon met cannabis en snel escaleerde naar LSD, cocaïne, heroïne en methadon. Haar openhartige verhaal legde de progressieve aard van drugsverslaving bloot, waarbij het idee dat cannabisgebruik recreatief kan blijven zonder te leiden tot verder middelenmisbruik in twijfel werd getrokken.
Ze beschreef hoe groepsdruk haar aanzette tot experimenteren: « In het begin wilde ik geen deel uitmaken van de groep. Maar na verloop van tijd voelde ik me geïsoleerd. Dus gaf ik toe. » Zoals veel jongeren werd ze meegesleept door de sociale aspecten van drugsgebruik en realiseerde ze zich niet wat de gevolgen op lange termijn zouden zijn. Haar verhaal herinnert haar eraan dat drugsverslaving vaak begint met sociale normalisatie– wat een onschuldige beslissing lijkt, kan uitmonden in een verwoestende afhankelijkheid.
Haar keerpunt kwam toen ze zich “op een plek zonder geld, zonder huis en met veel pijn” bevond, berooid en lijdend aan ernstige ontwenningsverschijnselen. « Ik raakte de bodem. Toen wist ik dat ik moest veranderen, “ onthulde ze. Na genoeg afkickpogingen slaagde ze er uiteindelijk in om de verslaving te overwinnen en nu, nadat ze de controle over haar leven heeft teruggewonnen en een bedrijf heeft opgebouwd dat werk biedt aan zo’n 30 mensen, heeft ze het haar missie gemaakt om anderen te helpen hetzelfde lot te vermijden.
Haar verhaal was een krachtig bewijs van de noodzaak van preventie en voorlichting. Ze benadrukte dat als ze in haar vroege tienerjaren goed was voorgelicht over de gevaren van drugs, ze de weg die ze is ingeslagen misschien had kunnen vermijden. Ze drong er bij beleidsmakers op aan om vroegtijdige onderwijsprogramma’s op scholen te implementeren, zodat kinderen de kennis en veerkracht krijgen om druk van leeftijdsgenoten te weerstaan.
Het wetenschappelijke en beleidsdebat over cannabis
Dr. Francis Nde, medisch adviseur van de Raad van de Europese Unie, richtte zich op de gevolgen van cannabisgebruik voor de gezondheid. Hij haalde studies aan die cannabisgebruik in verband brengen met teelbalkanker, hart- en vaatziekten en mentale stoornissen zoals schizofrenie. “De effecten van cannabis zijn niet alleen van korte duur; ze worden van generatie op generatie doorgegeven “, benadrukte hij, verwijzend naar recente studies over epigenetische effecten. Hij riep regeringen op om rekening te houden met deze wetenschappelijke bevindingen wanneer ze overwegen cannabis te legaliseren, met het argument dat de volksgezondheid voorrang moet krijgen op economische stimulansen of politieke druk.
Er ontstond een gespannen discussie toen een psycholoog uit Polen zich afvroeg of alcohol wel beschouwd moest worden als de primaire gateway drug in plaats van cannabis. Galibert antwoordde met wetenschappelijke gegevens en benadrukte dat alcohol weliswaar een risicofactor is, maar dat cannabis een sterkere voorspeller is van de overgang naar harddrugs vanwege de aanhoudende invloed op de hersenen. Hij legde uit hoe THC de chemie van de hersenen verandert, waardoor mensen sneller geneigd zijn om sterkere middelen te zoeken om dezelfde effecten te bereiken.
Een ander controversieel onderwerp was de mogelijke legalisatie van medicinale cannabis in Oekraïne. Dr. Olena Shcherbakova, een senior onderzoeker van de Oekraïense Nationale Academie voor Medische Wetenschappen, presenteerde de bevindingen van haar onderzoek samen met Dr. Heorhii Danylenko en waarschuwde tegen legalisatiepogingen: « We begrijpen de risico’s en werken actief aan het voorkomen van legalisatie. Maar we worden geconfronteerd met een sterke lobby”. Haar opmerkingen onderstreepten de geopolitieke en beleidsmatige uitdagingen rond cannabisregulering. Het debat benadrukte de wereldwijde kloof in het drugbeleid, waar sommige landen voorstander zijn van legalisatie terwijl andere vechten voor strenge regels om de volksgezondheid te beschermen.
De weg vooruit voor preventie en beleid
Toen de sessie ten einde liep, herhaalde Delvaux de belangrijkste boodschap: Preventie door onderwijs, vroegtijdige interventie en internationale samenwerking is cruciaal in de strijd tegen drugsmisbruik. Ze riep op tot meer investeringen in bewustmakingscampagnes, preventieprogramma’s op scholen en grensoverschrijdende samenwerking om de zich ontwikkelende drugscrisis aan te pakken.
Het verhaal van Stephanie, de wetenschappelijke analyse van Galibert, de medische expertise van Dr. Nde, Dr. Shcherbakova en Dr. Danylenko wezen allemaal op de dringende nood aan een strenger beleid en wijdverspreide bewustmakingscampagnes. De sprekers waarschuwden dat legalisering, in het bijzonder van cannabis, een aanzienlijk risico vormt voor de volksgezondheid en bestreden moet worden met krachtige preventiestrategieën. Het evenement op CND68 maakte het duidelijk: de strijd tegen drugsmisbruik is nog lang niet gestreden. Maar met onderwijs, een sterk beleid en internationale samenwerking kan er vooruitgang geboekt worden in het beschermen van de meest kwetsbaren – vooral de jeugd – tegen de verwoestende gevolgen van drugsverslaving.
