Levens staan op het spel en “de kosten van inactiviteit zijn simpelweg te hoog”, zei dr. Hanan Balkhy, regionaal directeur van de WHO voor het oostelijke Middellandse Zeegebied, zaterdag in een verklaring na afloop van een vijfdaags bezoek aan Syrië.
Hij uitte zijn grote bezorgdheid over de complexiteit en uitdagingen waarmee de bevolking en de humanitaire operaties ter plaatse worden geconfronteerd.
“Het aantal mensen in nood is enorm en er blijven in veel delen van het land nog steeds kwetsbare plekken bestaan”, zei hij.
“Om deze toch al catastrofale situatie nog verder te verergeren, riskeren de toenemende politieke spanningen in de regio een verdere escalatie in Syrië.”
Ga meerdere uitdagingen aan
De gezondheidssector in Syrië wordt getroffen door een gebrek aan middelen, maar ook door een sociaal-economische situatie die snel verslechtert als gevolg van aanhoudende onveiligheid, klimaatverandering, milieurisico’s, ontheemding, armoede en voldoende toegang tot voedsel.
In haar gesprekken met functionarissen benadrukte Dr. Balkhy het belang van intensivering van de multisectorale coördinatie om deze uitdagingen aan te pakken.
Hij zei dat chronische ziekten bijna 75 procent van alle sterfgevallen in het hele land voor hun rekening nemen. Ook uiterst alarmerend zijn de toenemende ondervoedingscijfers onder kinderen onder de vijf jaar en moeders, als gevolg van armoede.
De ondervoeding van kinderen is verdrievoudigd
De cijfers van wereldwijde acute ondervoeding onder kinderen onder de vijf jaar zijn de afgelopen vier jaar verdrievoudigd, zei hij. Tegelijkertijd is het aantal kinderen met een groeiachterstand in vijf van de veertien gouvernementen toegenomen, waarbij sommige gebieden een catastrofaal niveau kennen.
Syrië blijft ook een van de grootste ontheemdingscrises ter wereld. Ruim 7,2 miljoen mensen zijn intern ontheemd.
Hij wees op de situatie in Aleppo in het noorden, waar het leven buitengewoon moeilijk is vanwege het langdurige conflict en de dodelijke aardbeving die de regio en het naburige Türkiye in februari 2023 trof.
« Het gebrek aan elektriciteit heeft geleid tot innovatieve maar onveilige benaderingen van verwarming en koken, waardoor het risico op huisbranden en brandwonden toeneemt, vooral voor kinderen », zei hij.
Het gezondheidszorgsysteem is ‘extreem kwetsbaar’
Hij merkte op dat overvolle levensomstandigheden en beperkte toegang tot schoon water en adequate sanitaire voorzieningen, uitbraken van cholera, ernstige acute luchtweginfecties, mazelen, luizen en schurft de afgelopen twee jaar regelmatig in Syrië zijn gemeld.
“In deze sombere context blijft het Syrische gezondheidszorgsysteem uiterst kwetsbaar”, zei hij. Tegenwoordig is iets meer dan 60 procent van de ziekenhuizen en centra voor eerstelijnsgezondheidszorg volledig operationeel en is er een ernstig tekort aan essentiële medicijnen en medische apparatuur.
“Het meest zorgwekkende is het feit dat bijna de helft van het gezondheidspersoneel, dat de ruggengraat van elk gezondheidszorgsysteem vormt, het land heeft verlaten”, voegde hij eraan toe.
Toegang tot het Al-Hol-kamp
Bovendien blijft de toegang tot gezondheidszorg beperkt, ondanks het werk van de WHO en haar partners om de gezondheidszorg te herstellen en te rehabiliteren.
Ze maakte zich grote zorgen over de situatie in het beruchte vluchtelingenkamp Al-Hol in het noordwesten, waar families van voormalige ISIL-strijders al jaren worden vastgehouden.
De WHO is een van de belangrijkste gezondheidszorgaanbieders in Al-Hol, waar zowel de behoeften als de risico’s voor de volksgezondheid enorm zijn. Sinds 9 mei heeft de kampadministratie de toegang van de WHO ingetrokken nadat financieringstekorten het VN-agentschap ertoe dwongen medische verwijzingen op te schorten.
“Onze onbeperkte toegang tot mensen in het kamp moet worden hersteld in overeenstemming met humanitaire principes om ervoor te zorgen dat we voldoen aan ons mandaat op het gebied van de volksgezondheid”, zei hij.
Financieringstekort, versterkt engagement
Dr. Balkhy meldde dat tijdens haar verblijf in Syrië “de daling van de humanitaire financiering voor Syrië een centrale en zorgwekkende zorg was.” Uit gesprekken met donoren in de hoofdstad Damascus is gebleken dat zij zich weliswaar bewust zijn van de omvang van de lacunes en behoeften, maar dat zij worden beperkt door concurrerende regionale en mondiale prioriteiten.
Hij onderstreepte de inzet van de WHO om het Syrische volk te steunen, dat veerkrachtig blijft ondanks meer dan tien jaar oorlog en steeds erger wordende crises.
Hij beloofde te zullen pleiten voor meer internationale steun en de technische expertise van de WHO te versterken om deze complexe uitdagingen aan te pakken, omdat « er te veel levens op het spel staan en de kosten van nietsdoen simpelweg te hoog zijn. »