Afgelopen zondag, in een speciale dienst georganiseerd in Sint Truiden (België) door de Europese Sikh Organisatie en voorgezeten door Binder Singh, kwam een grote groep Sikhs samen om te luisteren naar Ingrid Kempeneers (burgemeester van Sint Truiden), Hilde Vautmans (lid van het Europees Parlement voor België) en Ivan Arjona (FoRB activist en Scientology vertegenwoordiger bij de EU-instellingen) over de noodzaak voor België en de Europese Unie in het algemeen om het Sikhisme volledig te erkennen als een religie met volledige rechten zonder discriminatie van land tot land.

Officiële en actieve steun meer dan nodig
Na de welkomstwoorden van burgemeester Kempeneers legde Europarlementariër Vautmans aan alle aanwezigen uit dat ze met de Belgische minister van Justitie had gesproken over de erkenning van de Sikh als religieuze gemeenschap en dat « hoewel het een langzaam proces is », minister Vautmans bevestigde dat ze « alles wat aan hen is voorgelegd aan het bekijken zijn ». Na de Europarlementariër was het de beurt aan de vertegenwoordiger van Scientologie bij de EU en de VN, die aangaf de Sikh-gemeenschap te willen steunen omdat « niemand in Europa gediscrimineerd zou mogen worden op basis van zijn of haar religie of nationaliteit ».
Hoewel België een grondwet heeft die de vrijheid van godsdienst respecteert, heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens België ervan beschuldigd een discriminerend systeem van religieuze erkenning te hebben, waarbij verschillende belastingmodellen en financieringsmodellen worden toegepast afhankelijk van de religie en waarbij het aanvraagsysteem voor erkenning geen standaardprocedure met echte vereisten volgt en in plaats daarvan afhangt van de beslissing van de minister van Justitie om de aanvraag naar het parlement te sturen en vervolgens van het feit of het parlement deze religie al dan niet goedkeurt, wat op zich de deur openzet voor discriminatie en politieke beslissingen in plaats van gebaseerd te zijn op de wet en de grondrechten. Dit zou een goede gelegenheid kunnen zijn voor de minister van Justitie om het systeem te wijzigen en te repareren, wat een heel goed signaal zou zijn op continentaal niveau van het land dat de zogenaamde hoofdstad van Europa herbergt.
Het sikhisme wordt als minderheidsgodsdienst geconfronteerd met uitdagingen bij het verkrijgen van erkenning in heel Europa.
Met uitzondering van Oostenrijk en enkele gedeeltelijke erkenningen in andere landen, blijft de wettelijke status onduidelijk in veel EU-lidstaten. Ondanks een historische aanwezigheid die teruggaat tot migraties in de 20e eeuw, worden sikhs vaak geconfronteerd met discriminatie en beperkingen op het gebied van religieuze expressie die hun integratie in de Europese samenlevingen belemmeren. Het erkennen van het sikhisme als een georganiseerde religie zou de bescherming versterken, het behoud van de identiteit mogelijk maken en het beleid ten aanzien van minderheidsgroepen in overeenstemming brengen met de kernwaarden van gelijkheid, pluralisme en mensenrechten die de EU hoog in het vaandel heeft staan.
Het gebrek aan wettelijke garanties voor minderheidsreligies in de EU
Hoewel godsdienstvrijheid binnen de Europese Unie (EU) als een mensenrecht wordt beschouwd, wordt dit gebied rechtstreeks door de afzonderlijke landen geregeld. Het Handvest van de grondrechten van de EU waarborgt de vrijheid van geweten en gedachte. Bovendien zijn er binnen de EU mechanismen om discriminatie aan te pakken en relevante aspecten van de mensenrechtenwetgeving te handhaven. Ondanks deze bepalingen kunnen minderheidsgroepen zoals Sikhs echter nog steeds worden benadeeld door een gebrek aan nationale erkenning.
Reis en aanwezigheid van sikhs in Europa
Het sikhisme is een monotheïstische religie die rond 1500 CE ontstond in de Punjab regio van India. Het heeft zich in de loop der tijd geleidelijk over heel Europa verspreid.
De kernovertuigingen van het sikhisme draaien om de toewijding aan een goddelijke kracht, de congregatie als het centrale punt van aanbidding, gelijkheid tussen alle klassen en geslachten, waarachtig leven en dienstbaarheid aan de mensheid. Momenteel zijn er wereldwijd 25 tot 30 miljoen Sikhs, met een aanzienlijke concentratie in India en aanzienlijke gemeenschappen in Noord-Amerika, Oost-Azië en Europa.
Sikhs maken al meer dan een eeuw deel uit van het religieuze landschap van Europa door migratiepatronen die verband houden met kolonialisme en conflicten. Al in de jaren 1850 begonnen ze zich te vestigen in havensteden van het Britse Rijk zoals Londen en Liverpool en in verschillende delen van continentaal Europa. De wereldoorlogen en de daaropvolgende omwentelingen in Zuid-Azië leidden ertoe dat golven ontheemde Sikhs hun toevlucht zochten in Europa. Op dit moment zijn de grootste Sikh-bevolkingen te vinden in het Verenigd Koninkrijk, Italië en Duitsland.
Ondanks het feit dat Sikhs al generaties lang in de Europese Unie (EU) wonen, stuiten ze vaak op obstakels als het gaat om volledige integratie in het openbare leven met behoud van hun religieuze identiteit. Veel Sikhs houden zich bijvoorbeeld aan vijf geloofssymbolen, waaronder ongesneden haar en baard, een kam, een stalen armband, een zwaard en een onderkleed. Regels die het dragen van tulbanden of het dragen van kirpans (religieuze ceremoniële zwaarden) beperken, kunnen problemen opleveren. Daarnaast kan het zonder erkenning van instellingen of werkgevers behoorlijk lastig zijn om religieuze verplichtingen na te komen, zoals vrij nemen van werk of school voor Sikh feestdagen.
Het gebrek aan een status voor de Sikh-bevolking maakt het moeilijk om hun aantal nauwkeurig te tellen, wat op zijn beurt beleidsbeïnvloeding en inspanningen om hun erfgoed te behouden belemmert. Bovendien lopen Sikhs zonder wettelijke bescherming als religieuze minderheid een verhoogd risico op discriminatie en haatmisdrijven. Dit kan leiden tot een situatie waarin Sikhs zich gedwongen voelen om tekenen van hun identiteit te bagatelliseren om vlot deel te nemen aan de samenleving, wat de principes van pluralisme ondermijnt.
Om de rechten van sikhs te versterken zou het goed zijn als het sikhisme op EU-niveau officieel als religie erkend zou worden. Een dergelijke erkenning zou onzekerheden met betrekking tot accommodaties voor sikhs helpen oplossen en hen op één lijn brengen met de grote religies in termen van publieke vertegenwoordiging. Het zou Sikhs ook in staat stellen een volwaardige bijdrage te leveren als beoefenaars en als leden van een etnische minderheid. Belangrijker is dat deze erkenning zou bevestigen dat diversiteit een kracht is die de sociale cohesie versterkt in plaats van een bedreiging vormt.
Hoewel sommige Europese landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, Spanje en Nederland, stappen hebben ondernomen om het sikhisme te erkennen en te integreren, is het cruciaal voor de wettelijke status en bescherming in alle lidstaten, binnen de Unie. Er kunnen problemen ontstaan wanneer een tulbanddragende Sikh ID-kaarten of rijbewijzen nodig heeft die in overeenstemming zijn met zijn religieuze vereisten. Door erkenning te krijgen op EU-niveau kunnen de nodige aanpassingen gestandaardiseerd worden om binnenlands discriminerend beleid terzijde te schuiven.
Naast het waarborgen van de rechten van minderheidsgroepen vergroot het omarmen van diversiteit ook de wereldwijde invloed van de EU door als rolmodel voor mensenrechten te dienen. Bovendien dragen de banden tussen landen en Zuid-Azië die via de Sikh-diaspora zijn ontstaan bij aan sociale en ontwikkelingsvooruitgang in hun landen van herkomst. Samengevat, het verzekeren van bescherming voor het Sikhisme komt overeen met de principes die het project van de Europese Unie vormgeven.
Sikhs in Europa: Bruggen bouwen tussen gemeenschappen door middel van bijdragen en interreligieuze samenwerking
Binnen het Europese landschap spelen sikhs een cruciale rol in het verrijken van de samenleving en het bevorderen van harmonie tussen religies. Ze zijn actief betrokken bij allerlei aspecten, waaronder onderwijs, filantropie, culturele evenementen en politieke betrokkenheid, en leveren zo een belangrijke bijdrage aan hun gemeenschap.

Bijdragen aan de samenleving
Sikhs die in Europa wonen, maken opmerkelijke vorderingen op gebieden als onderwijs, academische wereld en ondernemerschap. Door onderwijs te volgen dragen ze actief bij aan de academische gemeenschap door middel van onderzoek en onderwijs. In het bedrijfsleven richten ze ondernemingen op die niet alleen werkgelegenheid creëren, maar ook bijdragen aan economische groei.
Filantropie en liefdadigheid zijn diep verankerd in de waarden van de Sikhs, met de nadruk op onbaatzuchtige dienstbaarheid, bekend als seva. Sikh organisaties en individuen zijn op grote schaal betrokken bij activiteiten die de minder bedeelden ondersteunen terwijl ze actief deelnemen aan sociale doelen. De praktijk van het verstrekken van gratis maaltijden via gemeenschapskeukens als een daad van dienstbaarheid aan de mensheid is een voorbeeld van deze toewijding.
Cultureel engagement
Sikhs nemen het initiatief tot het organiseren van en deelnemen aan evenementen die gericht zijn op het vieren van hun erfgoed en het bevorderen van gemeenschapszin. Deze inspanningen houden niet alleen Sikh-tradities in stand, maar bevorderen ook begrip en eenheid tussen verschillende etnische en religieuze groepen in heel Europa.
Interreligieuze samenwerking
Sikhs nemen proactief deel aan interreligieuze dialogen, conferenties en evenementen die discussies faciliteren over gedeelde waarden en zorgen tussen religies. Sikhs nemen actief deel aan engagementen die hen een platform bieden om hun geloof te delen en te leren over andere geloven om wederzijds begrip te bevorderen.
Sikh-personen grijpen festivals en vieringen aan om in contact te komen met leden van verschillende geloofsovertuigingen. Door evenementen bij te wonen die door religieuze gemeenschappen worden georganiseerd, bevorderen ze een gevoel van gedeelde viering en bouwen ze bruggen tussen geloofstradities.
Op het gebied van gemeenschapswerk werken Sikhs samen met vertegenwoordigers van religieuze denominaties aan een breed scala van projecten. Deze initiatieven kunnen bestaan uit dienstverlening aan de gemeenschap of het organiseren van liefdadigheidsevenementen. Deze coöperatieve aanpak overschrijdt de grenzen, richt zich op sociale kwesties en voedt een gevoel van gedeelde verantwoordelijkheid.
Een andere manier om banden te smeden is door Sikhs te laten deelnemen aan interreligieuze gebedsdiensten. Deze diensten brengen mensen met verschillende geloofsachtergronden samen om te bidden voor gemeenschappelijke doelen, zoals vrede, gerechtigheid en harmonie.
Onderwijs speelt een rol bij het bevorderen van begrip tussen verschillende religies. Sikhs nemen actief deel aan initiatieven zoals seminars, workshops en lessen om het bewustzijn over verschillende geloven te vergroten. Door deze inspanningen dragen ze bij aan het bevorderen van een omgeving die wordt gekenmerkt door tolerantie en waardering voor diversiteit.
Sociale en culturele uitwisselingen zijn onderdelen van de strategie van de sikhgemeenschap voor interreligieuze betrokkenheid. Ze nodigen individuen van geloofsovertuigingen uit naar Sikh gurdwaras (gebedshuizen) om actief deel te nemen aan culturele evenementen en streven ernaar vriendschappen te vormen die de religieuze grenzen overstijgen. Al deze inspanningen zijn gericht op het bouwen van bruggen tussen gemeenschappen.
Erkend of niet Sikhs geven niet op
In een wereld die diversiteit viert, zijn Sikhs die in Europa wonen een voorbeeld van hoe gemeenschappen kunnen bloeien door wederzijds respect, empathie en samenwerking. Door deel te nemen aan interreligieuze activiteiten en waardevolle bijdragen te leveren aan de samenleving behouden Sikhs niet alleen hun rijke culturele erfgoed, maar spelen ze ook een vitale rol in het kweken van begrip tussen mensen met verschillende religieuze achtergronden. Nu Europa zijn status als centrum met verschillende geloofsovertuigingen en tradities omarmt, dient de sikhgemeenschap als een overtuigende herinnering aan de kracht die gevonden wordt in eenheid temidden van diversiteit.