Chips in de hersenen zullen blinde mensen helpen te ‘zien’ en verlamde mensen weer te laten voelen. Technologie kan ook telepathie tussen mensen mogelijk maken, schrijft Deutsche Welle. Wat zijn brein-computerinterfaces?
“De toekomst zal vreemd zijn” – de profetische woorden van Elon Musk werden door hem uitgesproken in 2020, terwijl hij de mogelijke toepassing uitlegde van hersenimplantaten ontwikkeld door zijn neurotechnologiebedrijf Neuralink.
De afgelopen 7 jaar heeft ze gewerkt aan een computerchip die in het menselijk brein wordt geïmplanteerd. Van daaruit volgt hij de activiteit van duizenden neuronen. De chip, waarvan wordt gedacht dat het een « brain-computer interface » (BCI) is, bestaat uit een kleine sonde met meer dan 3.000 elektroden die zijn vastgemaakt aan flexibele draden, elk dunner dan een mensenhaar.
Het idee van Musk is om de hersenen met computers te verbinden, zodat informatie en herinneringen uit de diepten van het bewustzijn kunnen worden gehaald. Naast het gebruik van deze technologie om aandoeningen zoals blindheid en verlamming te behandelen, heeft de zakenman de ambitie om Neuralink te gebruiken om telepathie tussen mensen te bewerkstelligen. Volgens de techmagnaat zal dit de mensheid helpen zegevieren in de oorlog met kunstmatige intelligentie. Hij kondigde ook aan dat hij wilde dat de technologie mensen « toezicht » zou geven.
Sciencefiction of werkelijkheid?
Zijn op zijn minst enkele van deze gedurfde bedoelingen haalbaar? Het korte antwoord is nee.
‘We kunnen de gedachten van mensen niet lezen. De hoeveelheid informatie die we uit de hersenen kunnen ontcijferen is zeer beperkt, zegt Giacomo Valle, een neuro-ingenieur aan de Universiteit van Chicago in de VS.
Juan Alvaro Gallego, een brein-computerinterface-onderzoeker aan het Imperial College in Londen, VK, is het daarmee eens. “Het fundamentele probleem is dat we eigenlijk niet weten waar en hoe gedachten in de hersenen worden opgeslagen. We kunnen geen gedachten lezen als we de neurologie erachter niet begrijpen’, legde hij uit aan DW.
Musk introduceerde de technologie voor het eerst in 2019 met behulp van een varken met een Neuralink-chip geïmplanteerd in zijn hersenen en een video van een aap die een pingpongvideogame beheerst.
Maar het potentieel van de brein-computerinterface gaat veel verder dan dieren die computerspelletjes spelen. Gallego zegt dat de technologie voor het eerst is ontwikkeld om verlamde mensen met ruggenmergletsel of mensen met aandoeningen zoals het Locked-In-syndroom te helpen. Hiermee is de patiënt volledig bij bewustzijn, maar kan hij geen enkel deel van zijn lichaam bewegen behalve de ogen. Als we de interne communicatie van deze patiënten in computertaal zouden kunnen omzetten, zou dat veel veranderen, benadrukt Gallego.
De brain-computer interface registreert namelijk niet zelf de gedachten, maar stuurt signalen naar het lichaam om een bepaalde beweging te maken, bijvoorbeeld met een vinger, hand of voet, of om de mond te openen om geluid te maken. De wetenschappers toonden ook aan dat ze de intentie van de motorische cortex kunnen lezen om een bepaalde letter te spellen, zegt Gallego.
De verlamde zal weer kunnen voelen
Een andere doorbraak werd publiekelijk getoond in 2016, toen de toenmalige Amerikaanse president Barack Obama de robothand van Nathan Copeland schudde. De man die na een auto-ongeluk verlamd raakte, voelde Obama’s handdruk alsof de twee huid op huid hadden aangeraakt.
In plaats van elektroden te gebruiken om vanuit de hersenen op te nemen en geplande bewegingen te interpreteren, worden de hersenen gestimuleerd met zwakke stroompjes om sensatie op te wekken, legt Gallego uit. Een hersen-computerinterface werd in Copeland’s hersenen geïmplanteerd om de werking van een beschadigd deel van zijn zenuwstelsel te verbeteren. Het apparaat, gemaakt door een Neuralink-concurrent, werd in zijn sensorische cortex ingebracht en verbonden met sensoren aan de uiteinden van zijn robotarm.
ʺDeze technologieën bestaan al een tijdje. « Sinds de jaren negentig is diepe hersenstimulatie gebruikt om honderdduizenden mensen met de ziekte van Parkinson te helpen », voegde Gallego eraan toe.
Hersenchirurgie voor iedereen?
Brain-computer-interfaces worden tot nu toe alleen in bijzondere, uitzonderlijke gevallen gebruikt en de technologie van Neuralink is alleen op dieren getest. Alle klinische toepassingen bevinden zich nog in de ontwikkelingsfase en zijn nog niet in de klinische praktijk terechtgekomen, legt neuro-ingenieur Giacomo Valle uit.
Vorig jaar probeerde Neuralink goedkeuring te krijgen van federale regelgevers om de technologie op mensen te testen, maar de autoriteiten wezen het verzoek af vanwege ernstige bezorgdheid over de veiligheid. Het apparaat van het bedrijf bestaat uit 96 kleine, flexibele sondes die los van elkaar in de hersenen worden geplaatst.
Twijfels over de veiligheid zijn helemaal niet ongegrond, want zelfs als de invasieve procedure succesvol is, blijven de risico’s van infectie of immuunafstoting van het apparaat lang na implantatie bestaan. Het bedrijf van Musk zal naar verwachting later dit jaar zijn verzoek hernieuwen.
De geboorte van neuro-ethiek
Valle wijst er ook op dat de hersen-computerinterface « verschillende ethische kwesties » oproept. Deze technologie markeert ook het begin van een geheel nieuw gebied: neuro-ethiek. Hier beginnen discussies op sciencefiction te lijken. Maar uiteindelijk is de rol van sciencefiction precies dat: de wereld voorbereiden op wat er in de toekomst kan gebeuren.
