Mevrouw McGlade sprak met UN News op het VN-hoofdkwartier tijdens de 2023-sessie van het Forum, die plaatsvindt tussen 17 en 28 april.
“Ik ben al een activist in mijn gemeenschap sinds ik jong was. Ik besloot rechten te gaan studeren omdat ik dacht dat ik kon helpen om onze mensenrechtensituatie te verbeteren. Ik had het geluk om een master in internationale mensenrechten te kunnen volgen, dus ik heb het zo goed mogelijk gebruikt op internationale fora, en ook gepleit voor hervormingen in Australië, omdat onze mensenrechtensituatie erg nijpend is.
Mijn volk, de Noongar, werd met geweld van hun land verdreven door de Britten en was eigenlijk tot slaaf gemaakt: mijn overgrootmoeder was een contractarbeider. Mensen die zich verzetten tegen de zeer wrede wetten van die tijd werden opgesloten en met kettingen uit hun land weggevoerd naar een eilandgevangenis, waar velen stierven. Aboriginal kinderen werden met geweld uit hun families verwijderd, veelals onderdeel van een beleid genaamd assimilatie.
Dit is onze gewelddadige geschiedenis. Toen ik opgroeide, werden we met veel problemen geconfronteerd, waaronder racisme en het aanvallen van Aboriginals, inclusief inheemse jongeren, door de politie; geweld tegen vrouwen; weigering van onze landrechten; en armoede.
Gecodeerd racisme, rechten ontzegd
Vandaag de dag is er nog steeds veel racisme in de media en in de samenleving. We worden geconfronteerd met ernstige mensenrechtenkwesties, waaronder het weghalen van kinderen bij hun moeder, de hoge opsluitingspercentages van Aboriginals, met name kinderen en jongeren, in zeer onmenselijke omstandigheden.
Australië is niet het land waarin ik ben opgegroeid, toen er openlijk racistische, denigrerende taal werd gebruikt. Maar er is nu meer gecodeerd racisme. Zo wordt de vreselijk trieste kwestie van seksueel misbruik van kinderen door Aboriginals gebruikt als excuus om kinderen uit hun families te verwijderen.
Er is veel verzet tegen de erkenning van onze rechten, zelfs het recht op een eigen nationale inheemse organisatie, waarover in deze tijd niet gediscussieerd zou moeten worden.
In sommige opzichten verslechtert onze rechtensituatie volgens de eigen gegevens van de regering. We zien meer opsluiting van Aboriginals; meer Aboriginal kinderen die bij hun moeder en gezin worden weggehaald, in toenemende mate naar niet-inheemse gezinnen waar ze hun culturele identiteit verliezen; en we zien ook meer Aboriginal zelfmoorden.
Dit zijn de schokkende, aanhoudende gevolgen van kolonisatie en we weten dat systemisch en institutioneel racisme en discriminatie een belangrijke oorzaak van deze problemen zijn.
De strijd om een stem in het parlement
Er zijn enkele verbeteringen aangebracht. We kijken nu naar een nationaal referendum om de Australische grondwet te wijzigen, om een democratisch gekozen Aboriginal-stem in het parlement te verankeren, die zal worden geraadpleegd en gehoord over zaken die de Aboriginals aangaan. Dit zou een historische, zeer substantiële hervorming van de grondwet betekenen.
Ik hoop echt dat we deze wijziging gaan doorvoeren. Maar natuurlijk zijn we een minderheid, slechts vier procent van de bevolking, en een meerderheid van de Australiërs zal voor de hervorming moeten stemmen.
We roepen Australië ook op om een nationaal actieplan aan te nemen op basis van de VN-verklaring over de rechten van inheemse volkeren. Dat was een aanbeveling van de Wereldconferentie over inheemse volkeren in 2014, en het is nog steeds niet gebeurd. Australië kan internationaal geen leiderschap opeisen zonder zijn internationale verplichtingen met betrekking tot inheemse volkeren te respecteren.
De kracht van internationaal recht
Dit forum is een echte kans voor ons om inheemse mensenrechtenkwesties aan de orde te stellen terwijl de regeringen van de wereld en de inheemse volkeren van de wereld luisteren. Beslissingen die hier worden genomen, zijn misschien niet bindend op nationaal niveau, maar VN-lidstaten hebben wel de plicht om zich oprecht in te zetten en onze rechten als inheemse volken te handhaven.
Soms hebben we een betere kans om binnenlandse hervormingen in ons land te beïnvloeden door onze zaak te bepleiten voor de VN en in VN-fora: de VN is nog steeds een prestigieus internationaal forum waarvan we weten dat onze regeringen het moeten respecteren.
Ik heb VN-mechanismen gebruikt om de kwestie van geweld tegen inheemse vrouwen in Australië naar voren te brengen; gedurende meer dan vijf jaar ben ik naar verschillende VN-verdragsorganen gegaan en heb ik gewezen op deze kwestie en het falen van de regering om middelen toe te wijzen en relevant beleid te ontwikkelen. Dit leidde uiteindelijk tot een toezegging van de Australische regering om op te treden.
We maken nu deel uit van de VN en de Wereldaangelegenheden. Met de dreiging van klimaatverandering en onze toekomst op het spel, zou het heel duidelijk moeten zijn dat inheemse volkeren hun plaats hebben in deze dialoog.”
Het permanent VN-forum voor inheemse kwesties
- Het Permanent Forum van de Verenigde Naties voor inheemse kwesties (UNPFII) is een adviesorgaan op hoog niveau van de Economische en Sociale Raad. Het forum is opgericht om inheemse kwesties te behandelen die verband houden met economische en sociale ontwikkeling, cultuur, het milieu, onderwijs, gezondheid en mensenrechten.
- Naast de zes mandaatgebieden (economische en sociale ontwikkeling, cultuur, milieu, onderwijs, gezondheid en mensenrechten), is elke sessie thematisch gericht op een specifieke kwestie.
- Het Permanent Forum is een van de drie VN-organen die de opdracht hebben zich specifiek bezig te houden met kwesties van inheemse volkeren. De anderen zijn het Expert Mechanism on the Rights of Indigenous Peoples en de Special Rapporteur on the rights of Indigenous Peoples.
- De 2023-sessie van het Forum vindt plaats van 17-28 april op het VN-hoofdkwartier.
