Zelfs degenen met genen die verband houden met de ziekte van Alzheimer zien voordelen.
Dat blijkt uit een tien jaar durend onderzoek onder oudere volwassenen in China, onlangs gepubliceerd in De BMJis een gezonde levensstijl, met name een gezond dieet, gekoppeld aan een tragere achteruitgang van het geheugen.
Uit de studie bleek dat zelfs dragers van het apolipoproteïne E (APOE)-gen, de sterkste bekende risicofactor voor de ziekte van Alzheimer en aanverwante vormen van dementie, baat kunnen hebben bij een gezond levensstijl.
Het geheugen neemt voortdurend af naarmate mensen ouder worden, maar het bewijs uit bestaande onderzoeken is onvoldoende om het effect van een gezonde levensstijl op het geheugen in het latere leven te beoordelen. En gezien de vele mogelijke oorzaken van geheugenverlies, kan een combinatie van gezond gedrag nodig zijn voor een optimaal effect.
Om dit verder te onderzoeken, analyseerden onderzoekers gegevens van 29.000 volwassenen van ten minste 60 jaar (gemiddelde leeftijd 72; 49% vrouwen) met een normale cognitieve functie die deel uitmaakten van de China Cognition and Aging Study.
Bij de start van het onderzoek in 2009 werd de geheugenfunctie gemeten met behulp van de Auditieve Verbale Leertest (AVLT) en werden deelnemers getest op het APOE-gen (20% bleek drager te zijn). Vervolgens werden gedurende de volgende 10 jaar follow-upbeoordelingen uitgevoerd in 2012, 2014, 2016 en 2019.
Vervolgens werd een score voor een gezonde levensstijl berekend die zes factoren combineerde: gezonde voeding, regelmatige lichaamsbeweging, actief sociaal contact (bijv. vrienden en familie zien), cognitieve activiteit (bijv. schrijven, lezen, mahjong spelen), niet roken en nooit drinken. alcohol.
Op basis van hun score, variërend van 0 tot 6, werden de deelnemers ingedeeld in gunstige (4 tot 6 gezonde factoren), gemiddelde (2 tot 3 gezonde factoren) of ongunstige (0 tot 1 gezonde factoren) levensstijlgroepen en in APOE drager en niet – vervoerdersgroepen.
Na rekening te hebben gehouden met een reeks andere gezondheids-, economische en sociale factoren, ontdekten de onderzoekers dat elk individueel gezond gedrag geassocieerd was met een trager dan gemiddelde achteruitgang van het geheugen over een periode van 10 jaar. Een gezond dieet had het sterkste effect op het vertragen van geheugenverlies, gevolgd door cognitieve activiteit en vervolgens lichaamsbeweging.
Vergeleken met de groep met een ongunstige levensstijl was de geheugenachteruitgang in de groep met een gunstige levensstijl 0,28 punten langzamer over 10 jaar op basis van een gestandaardiseerde score (z-score) van de AVLT, en de geheugenachteruitgang in de groep met een gemiddelde levensstijl was 0,16 punten langzamer. Deelnemers met het APOE-gen met een gunstige en gemiddelde levensstijl ervoeren ook een tragere achteruitgang van het geheugen dan degenen met een ongunstige levensstijl (respectievelijk 0,027 en 0,014 punten per jaar langzamer).
Bovendien hadden degenen met een gunstige of gemiddelde levensstijl bijna 90% en bijna 30% minder kans om dementie of milde cognitieve stoornissen te ontwikkelen in vergelijking met degenen met een ongunstige levensstijl, en de APOE-groep had vergelijkbare resultaten.
Dit is een observationele studie, dus de oorzaak kan niet worden vastgesteld en de onderzoekers erkennen enkele beperkingen, zoals de mogelijkheid van meetfouten als gevolg van zelfrapportage van leefstijlfactoren, en de mogelijkheid van selectiebias, aangezien sommige deelnemers niet terugkwamen voor follow-up. evaluaties op. Maar dit was een groot onderzoek met een lange follow-upperiode, waardoor individuele leefstijlfactoren op de geheugenfunctie in de loop van de tijd konden worden geëvalueerd. En bevindingen bleven significant na verdere analyses, wat suggereert dat ze robuust zijn.
Als zodanig zeggen de onderzoekers dat hun resultaten sterk bewijs leveren dat het vasthouden aan een gezonde levensstijl met een combinatie van positief gedrag geassocieerd is met een tragere geheugenachteruitgang, zelfs voor mensen die genetisch vatbaar zijn voor geheugenverlies. Ze suggereren dat verder onderzoek zich zou kunnen richten op de effecten van een gezonde levensstijl op geheugenverlies gedurende de hele levensduur, waarbij wordt erkend dat geheugenproblemen ook jongere mensen kunnen treffen, die niet in dit onderzoek zijn opgenomen. « Deze resultaten kunnen belangrijke informatie bieden voor initiatieven op het gebied van de volksgezondheid om oudere volwassenen te beschermen tegen geheugenverlies », concluderen ze.
« Preventie is belangrijk, gezien het ontbreken van effectieve behandelingen voor de ziekte van Alzheimer en aanverwante vormen van dementie », zeggen onderzoekers in een gelinkt redactioneel commentaar.
Ze wijzen er echter op dat deze resultaten niet helpen om te bepalen welk van de zes gezondheidsgedragingen die in de score zijn opgenomen (of specifieke combinatie) het beste doelwit is voor preventie van dementie, of wanneer in de levensloop om preventie-inspanningen te concentreren. Er is ook meer inzicht nodig om te bepalen of de verschillen in geheugenverlies die in deze studie worden waargenomen klinisch betekenisvol zijn, voegen ze eraan toe.
Ze stellen voor dat een vergelijkbare aanpak die tot een substantiële vermindering van hart- en vaatziekten heeft geleid, moet worden gevolgd bij de preventie van dementie, « waarbij niet alleen de factoren worden geïdentificeerd die er het meest toe doen, maar ook de drempel waarop ze ertoe doen, en de leeftijd waarop interventie waarschijnlijk het meest effectief is. » .”
Referentie: « Associatie tussen een gezonde levensstijl en geheugenverlies bij oudere volwassenen: 10 jaar, populatiegebaseerd, prospectief cohortonderzoek » door Jianping Jia, Tan Zhao, Zhaojun Liu, Yumei Liang, Fangyu Li, Yan Li, Wenying Liu, Fang Li, Shengliang Shi, Chunkui Zhou, Heyun Yang, Zhengluan Liao, Yang Li, Huiying Zhao, Jintao Zhang, Kunnan Zhang, Minchen Kan, Shanshan Yang, Hao Li, Zhongling Liu, Rong Ma, Jihui Lv, Yue Wang, Xin Yan, Furu Liang, Xiaoling Yuan, Jinbiao Zhang, Serge Gauthier en Jeffrey Cummings, 25 Januari 2023, De BMJ.
DOI: 10.1136/bmj-2022-072691
De studie werd gefinancierd door de National Natural Science Foundation of China.
