Het afgelopen jaar is er een wereldwijde katholieke synode over synodaliteit aan de gang met als thema: « Voor een synodale kerk: gemeenschap, participatie, missie. » Het begon met een uitnodiging aan katholieken overal – op parochie- en bisdomsniveau – om hun zorgen en ideeën te uiten, persoonlijk via hun geloofsleiders en kerken, of online.
Die fase van de synode is nu voltooid, en de volgende fase – de continentale fase – waarin de door katholieken aan de orde gestelde kwesties door continentale vergaderingen zullen worden besproken – begon in februari. Onderwerpen zijn onder meer de wijding van vrouwen, de kerkelijke leer over seksualiteit en het uitbannen van seksueel misbruik door geestelijken.
Maar bepaalde Duitse bisschoppen zijn op eigen houtje begonnen, tot afkeuring van het grootste deel van de katholieke leiders, waaronder de paus. Deze bisschoppen zijn sinds 2019 vertakt op hun eigen “Synodale Weg” als oplossing en antwoord op de crisis rond seksueel misbruik in Duitsland en hebben al wijzigingen goedgekeurd in de leerstellingen van de katholieke kerk over homoseksualiteit, het einde van de celibaatvereisten voor priesters en de wijding van vrouwen tot priester en diaken.
In een berisping voor de afgescheiden synodestelden Vaticaanse functionarissen die de synode over synodaliteit leidden een brief op en stuurden ze naar bisschoppen over de hele wereld waarin ze hen aanspoorden om zich aan het programma te houden en naar hun eigen kudde te luisteren als het gaat om zaken die hen interesseren en zorgen baren, in plaats van aan te nemen dat ze het al weten, en hun eigen vaststellingen.
“Er zijn er inderdaad die veronderstellen al te weten wat de conclusies van de Synodale Vergadering zullen zijn. Anderen zouden de synode een agenda willen opleggen, met de bedoeling de discussie te sturen en de uitkomst ervan te bepalen’, aldus de brief die in zeven talen werd uitgebracht.
Ondertekend door kardinaal Mario Grech, secretaris-generaal van het secretariaat-generaal van de synode, en kardinaal Jean-Claude Hollerich van Luxemburg, relator-generaal van de synode, en hoewel gericht aan de internationale gemeenschap van katholieke bisschoppen, de bewoordingen van de brief – « anderen zou een agenda willen opleggen” – is specifiek gericht op de Duitse bisschoppen die hun eigen “Synodale Weg” volgen.
In de brief stond verder dat « degenen die beweren een bepaald thema aan de synode op te leggen, de logica vergeten die het synodeproces regelt. »
« We zijn geroepen om een ’gemeenschappelijke koers’ uit te stippelen, te beginnen met de bijdrage van iedereen », aldus de kardinalen in de brief. En dat het resulterende document dat aan het einde van de synode komt, een vitale glimp zal geven van het gezicht van een kerk die leert luisteren naar de Geest door naar elkaar te luisteren.
De paus zei in een recent interview dat wat de Duitse bisschoppen doen met hun afgescheiden synode, niet alle stemmen in overweging neemt, werd geleid door « de elite » en « niet helpt ».
Hij voegde eraan toe: « Hier bestaat het gevaar dat er iets heel, heel ideologisch binnensijpelt. Wanneer ideologie betrokken raakt bij kerkelijke processen, gaat de Heilige Geest naar huis, omdat ideologie de Heilige Geest overwint. »
Een van de auteurs van de brief, kardinaal Mario Grech, herinnerde bisschoppen eraan dat hun rol “een fundamentele bediening voor de kerk” vertegenwoordigt.
« Er is geen synode zonder bisschop, omdat bisschoppen niet door de kerk, maar door de Heer zijn toevertrouwd om hun kudde te leiden en te weiden », voegde kardinaal Grech eraan toe. “En dus zijn de bisschoppen, in gemeenschap onder elkaar – dus collegialiteit – en in gemeenschap met Petrus, degenen die echt kunnen garanderen dat de onderscheiding die door het volk van God wordt uitgevoerd, correct is.”
