Het actieplan is gebouwd op zeven pijlers:
1. Nationale drugscommissaris
De federale regering zal een nationale drugscommissaris aanstellen die de inspanningen tegen de drugscriminaliteit coördineert. De beslissing werd genomen in overleg met het College van procureurs-generaal. De drugscommissaris zal overleggen met de ministers van Justitie, Binnenlandse Zaken, Volksgezondheid en Financiën, nauw samenwerken met alle federale, gewestelijke en lokale besturen en rechtstreeks verslag uitbrengen aan de Nationale Veiligheidsraad. De nieuwe nationale drugscommissaris wordt benoemd voor een periode van vijf jaar.
2. Politiekorps voor de havenveiligheid
Een nieuw politiekorps zal de haven van Antwerpen beter beveiligen. Op zeer korte termijn worden hiervoor honderd extra politieagenten gemobiliseerd, ondersteund door de federale politiereserve. Het is de bedoeling deze versterkingen tegen eind 2024 te verdubbelen. De havenbeveiligingspolitie zal de linker- en rechteroever van de Antwerpse haven bewaken en patrouilleren in het havengebied. Met het inzetten van een aanzienlijk aantal extra manschappen pakt de federale regering het probleem bij de wortel aan. Vorig jaar werd in de haven van Antwerpen bijna 110 ton cocaïne in beslag genomen.
3. Versterking van lokale besturen
In september vorig jaar kondigde de federale regering tijdens een vergadering met de burgemeesters van de veertien centrumsteden van het land de goedkeuring in eerste lezing aan van het voorontwerp van wet inzake bestuurlijke handhaving. Deze aanpak stelt lokale besturen in staat om handelszaken te sluiten die betrokken zijn bij het witwassen van drugsgeld. Inmiddels werd dit voorontwerp in tweede lezing goedgekeurd en zal ook het Parlement binnenkort groen licht geven.
4. Zwaardere boetes voor cocaïnegebruik
Ook de gebruikerszijde behoeft extra aandacht. Het uitgangspunt blijft dat verslaafden in eerste instantie naar de hulpverlening doorverwezen moeten worden om van hun problematiek af te raken. Maar cocaïnegebruikers moeten beseffen dat zij het verdienmodel van een bijzonder gewelddadige drugsmaffia in stand houden. Het bestaande principe van de onmiddellijke minnelijke schikkingen voor drugsbezit, vandaag toegepast op muziekfestivals, zal veralgemeend worden tot de volledige publieke ruimte. Voor cannabisbezit blijft de standaardboete 75 euro bij hoeveelheden tot en met 10 gram en 150 euro bij hoeveelheden tot 20 gram. De boetes voor wie betrapt wordt op het bezit van cocaïne zullen kunnen oplopen tot 1.000 euro. Deze wijzigingen worden voorbereid door het Openbaar Ministerie.
5. Een nog sterkere douane
De douane maakt zich in de strijd tegen de internationale drugscriminaliteit onmisbaar door de invoerketen via onze zee- en luchthavens te doorbreken. Daarom worden op dit eigenste moment 108 nieuwe medewerkers aangeworven in de haven van Antwerpen en zorgen we voor de aankoop van moderne en mobiele scanapparatuur om de verdere ontplooiing van het 100% risicoscanning-project in de Haven van Antwerpen te garanderen. Deze investeringen komen bovenop inspanningen die reeds werden gerealiseerd de afgelopen twee jaar. Inspanningen die jaar na jaar hebben geleid tot nieuwe recordvangsten. Deze tonen aan dat de inspanningen van de regering resultaten opleveren en dat we op de ingeslagen weg verder moeten gaan. Dat betekent naast investeringen in mensen en middelen ook verder bouwen aan samenwerkingen met Europese partners, bronlanden en havenbedrijven.
6. Verfijnde screening van havenpersoneel
De screening van het havenpersoneel is opgestart. Het gaat om zo’n 16.000 mensen op gevoelige posten binnen de haven die door de veiligheids- en inlichtingendiensten zullen gescreend worden op linken met de georganiseerde misdaad. Dit proces is de voorbije weken opgestart. De verschillende havenbedrijven duidden veiligheidsofficieren aan die zullen optreden als contactpersoon. Zij worden momenteel onderworpen aan een grondige doorlichting door de Veiligheid van de Staat. Daarna kunnen zij de gegevens van het te screenen personeel binnen hun bedrijf overmaken.
7. Internationale politiesamenwerking
Het politiesamenwerkingsprotocol dat België en de Verenigde Arabische Emiraten iets meer dan een jaar geleden ondertekenden, werpt zijn vruchten af. Interpol ontmantelde afgelopen november een superdrugskartel dat ongeveer een derde van de cocaïnehandel in Europa in handen had. Het drugskartel opereerde in België en Dubai, maar ook in Frankrijk, Spanje en Nederland. Deze ontmanteling werd mede mogelijk gemaakt door de informatie die via het Sky ECC-netwerk werd verzameld.