Het Tibet Museum is een indrukwekkende toevoeging aan het hoofdkwartier van de CTA in Gangchen Kyishong. Geen yin knallen ང་བོད་པ་ཡིན། (ik ben een Tibetaan) of Ngan-tso popa yin ང་ཚོ་བོད་པ་ཡིན། (wij zijn Tibetaans) begroet de bezoeker, met de toevoeging: Di ngan-tso-i lo-gyu re Hoe werkt het? (dit is ons verhaal). Hoewel ik al meer dan zestig jaar bekend ben met het onrechtvaardige lijden dat Tibet is aangedaan, ben ik nog steeds tot tranen geroerd door het verhaal.
In Zijne Heiligheid de Dalai Lama’s eerste formele “10e March Statement” in 1961 maakt hij een duidelijke boodschap: “Ik doe een beroep op onze sponsors en op de [UN] Vergadering om de Chinezen ertoe te brengen hun agressie op te geven en om de onafhankelijkheid van Tibet te helpen herstellen…” En hij doet een beroep op het Tibetaanse volk in Tibet “om de moed erin te houden en vastbesloten te zijn hun onafhankelijkheid te herwinnen”. Zoals we allemaal weten, is de boodschap sinds 1987 gewijzigd in een acceptatie van « echte autonomie » binnen China’s defensieve bescherming – iets wat vaag verwant is aan de patroon-priester (Cho-Yon) relatie van Tibet met de Mongoolse en Manchu dynastieën in de verre Verleden. Deze verandering in de nagestreefde status van Tibet is enorm belangrijk en staat nu algemeen bekend als « MWA » (Middle Way Approach). Tijdens mijn recente bezoek aan Dharamsala had ik moeite om precies te begrijpen wat deze MWA betekent, aangezien ik heel graag Zijne Heiligheid, die ik liefheb en vereer, zou willen steunen alsof ik zelf Tibetaans ben. Helaas blijf ik niet overtuigd.
Ik was vereerd op 3 december 2022 om een privé-audiëntie te hebben bij Zijne Heiligheid. Wij zijn mannen van bijna dezelfde leeftijd en hebben enkele verbeteringen gezien, maar ook veel leed en vele oorlogen in ons lange leven. Het doet me verdriet dat ik het niet eens kan zijn met het gewijzigde beleid van Zijne Heiligheid en ik hoop dat iemand naar voren zal komen en mij zal uitleggen waarom « oprechte autonomie » te verkiezen is boven onafhankelijkheid, aangezien ik de logica of redenering erachter niet heb kunnen begrijpen. de verandering. Maar ondertussen moet ik het advies van de Boeddha opvolgen: “Test elk voorstel voor jezelf en ga er niet mee akkoord alleen maar omdat de Boeddha het sprak.”
De school die ik 70 jaar geleden in Engeland bezocht had het motto: “Mediocria firma” (Latijn voor De middenweg is het beste) dus ik ben erg bekend met het concept van de middenweg. Het was het familiemotto van Lord Francis Bacon, een wetenschapper en filosoof, tijdgenoot van William Shakespeare, die de methode van wetenschappelijke inductie promootte – dat is het respect voor elke vraagtekens bij een vastgehouden stelling. De aangehouden scriptie is in dit geval de MWA. Ik vraag het me af.
De Middle Way-benadering werkt als de tegenpartijen fatsoenlijke en redelijke mensen zijn die bereid zijn compromissen te sluiten. Zijne Heiligheid is naar mijn mening a Mahatma – een Grote Ziel – wiens geest verheven is en die denkt op een tijdloos vlak. Zijn rolmodel was tot op zekere hoogte Mahatma Gandhi. Gandhi’s strijd was met de Britten – een in wezen fatsoenlijk en vriendelijk volk met een sterk gevoel voor fair play. Toen de Britse overheersing niet langer werd gewaardeerd, gingen Groot-Brittannië en India uit elkaar, maar bleven vrienden. Maar China is Groot-Brittannië niet. China’s heerschappij in Tibet is onderdrukkend wreed, destructief en uitbuitend geweest. Meer dan zeventig jaar hebben ze geen spoor van genade of compromissen getoond. Het staat in het Chinese DNA geschreven dat zij als volk superieur zijn aan alle andere naties. Hun keizers waren de zonen van de hemel, hun land kende geen grenzen. Hun directe buren (waaronder Tibet) waren de Binnenbarbaren en de verre wereld daarbuiten waren de Buitenbarbaren. De leiders van de CCP erven deze kenmerken van veronderstelde superioriteit. Het Chinese volk is onze broeders en zusters en net als Zijne Heiligheid wens ik hen het beste, maar ze hebben de Tibetanen in de geschiedenis nooit als gelijken behandeld.
Tijdens mijn recente bezoek probeerde ik te begrijpen hoe Tibetanen kunnen geloven dat dit alles plotseling zal veranderen als de CCP valt. Ik sprak met hooggeplaatste leden van de CTA, maar kwam er niet wijzer uit. Er werd vaag gesproken dat als echte autonomie niet werkt « we ons beleid kunnen veranderen », maar dat is wishful thinking. De jongere mensen met wie ik sprak, herhaalden de woorden van Zijne Heiligheid, dat « mensen in wezen zachtaardige wezens zijn », omdat we noch de klauwen van adelaars, noch de tanden en klauwen van tijgers hebben. Dit is naar mijn mening gebrekkige logica en is niet bestand tegen vragen. De Tibetaanse mythe zegt dat we afstammen van een voorouder van een aap en de mythe is scherpzinnig omdat het vooruitloopt op Charles Darwins Evolutietheorie en natuurlijke selectie bij de 19e eeuw. Dus, zijn apen vriendelijke wezens? Nou, zoals alle soorten, zij kan zijn, maar ze kunnen (en doen) ook oorlogen voeren. Ze kunnen kokosnoten naar elkaar gooien. De mensheid is geëvolueerd uit apen en heeft het vermogen tot zowel zachtaardigheid als wreedheid. De mens heeft – meer dan enig ander wezen – wapens van angstaanjagend geweld ontwikkeld. Stenen werden pijl en boog, toen zwaarden en geweren, en toen tanks en vliegtuigen om bommen af te werpen. En toen vonden we kernwapens en onbemande drones uit om voor ons te vechten. Kan de menselijke soort worden omschreven als « in wezen zachtaardig »? Klopt zo’n definitie met het Chinese gedrag in Tibet? Zo niet, hoe kunnen Tibetanen dat dan ooit doen? vertrouwen China om eventuele overeenkomst na te komen? Ik legde dit aan mijn jonge vrienden voor en ze zwegen. Ik herinnerde hen aan ons spreekwoord: De prijs van vrijheid is eeuwige waakzaamheid en van de beroemde uitspraak van Edmund Burke: Om het kwaad te laten gedijen is het alleen nodig dat goede mensen niets doen. Met andere woorden, als we dat zijn passief we nodigen aanval uit omdat het kwaad altijd het initiatief neemt en aast op zwakte. Niemand kon mij hierop antwoorden. Dit baart mij zorgen.
Het beste verslag dat ik ken van de religieuze ingevingen in mensen is De variëteiten van religieuze ervaring door William James. William James was een Amerikaanse psycholoog en goed thuis in het boeddhisme, en zijn serie lezingen werd in 1902 in Edinburgh gepubliceerd. Vijf van James’ lezingen gaan over Heiligheid en De waarde van heiligheid. Ik citeer kort:
“Agressieve leden van de samenleving hebben altijd de neiging om pestkoppen, rovers en oplichters te worden…
Een beroep doen op grootmoedigheid, sympathie of gerechtigheid is dwaasheid als we te maken hebben met menselijke krokodillen en boa-constrictors.“
We mogen de hoop op een verandering van hart bij de pestkoppen niet opgeven (hij betoogt):
« We hebben niet het recht om te spreken over menselijke krokodillen en boa-constrictors als ongeneeslijke wezens… »
Maar we moeten op hun hoede zijn:
“Even overwogen kan de heilige zijn tederheid verspillen en de dupe en het slachtoffer zijn van zijn liefdadigheidskoorts, maar de algemene functie van zijn liefdadigheid in de sociale evolutie is essentieel en essentieel. Als de dingen ooit omhoog gaan, moet iemand klaar zijn om de eerste stap te zetten en neem het risico ervan.”
De woorden van James beschrijven precies de positie van Zijne Heiligheid. In elke utopische visie op de wereld moet de heilige accepteren dat er misbruik van hem wordt gemaakt. Maar de meesten van ons leven niet in Utopia, en de boa-constrictors en krokodillen liggen op de loer voor de nietsvermoedende onschuldigen. Ze zijn niet te vertrouwen.
Op een gegeven moment zal het communistische regime in China vallen. Maar we weten niet wat het zal lukken. In de zeventig jaar dat de Chinezen Tibet hebben bezet, is er geen teken dat het Tibetaanse lijden harten van steen heeft doen smelten.
Door de geschiedenis heen heeft Tibet gediend als een bufferstaat tussen de twee grootste mogendheden van Azië: India en China. Zijne Heiligheid’s visie van Tibet als een Zone van Vrede zou ruimte blijven houden tussen deze twee supermachten, terwijl het ook zou dienen als een brug om ze samen te brengen. Een dergelijke rol is volledig in overeenstemming met de in wezen vreedzame boeddhistische cultuur van Tibet. Als een land met een enorm gebied maar een kleine bevolking kon Tibet zijn grenzen niet alleen verdedigen. Verdragen en allianties met buurlanden zijn essentieel. Een Centraal-Aziatische Verdragsorganisatie (CATO) bestaande uit Tibet, India, China, Rusland, Nepal, Bhutan. Oost-Turkestan, Zuid-Mongolië en Myanmar, misschien aangevuld met de steun van Japan, de VS en Australië die legitiem belang hebben bij de vrede in dit gebied, zouden nodig zijn om de integriteit van de Tibetaanse grenzen te waarborgen. Mijn belangrijkste punt is dat de verdediging van de integriteit van Tibet kan niet alleen aan China worden overgelaten.
Ik sprak drie zinnen in het Tibetaans in mijn audiëntie met Zijne Heiligheid. “Nga yeh nang-pa yin » ང་ཡང་ནང་པ་ཡིན་ (Ik ben ook boeddhist) en “Nga popa nang-shin yin » ང་བོད་པ་ནང་བཞིན་ཡིན་ (Ik ben net een Tibetaan). Mijn laatste woorden werden meer in verdriet dan in hoop gesproken: « Lha gya-lo…lha gya-lo » ལྷ་རྒྱལ་ལོ། ལྷ་རྒྱལ་ལོ།
