In de stoffige maïsgordel van Amerika dit voorjaar was de aarde aan het verdrinken. Het stroomgebied van de Yangtze-rivier in China staat droog. Boeren in beide plaatsen vechten een bijna verloren strijd om de grond te redden die het voedsel produceert dat we eten. Van de Verenigde Staten en China tot Kenia blijken menselijke inspanningen om de bodem te behouden onverenigbaar met steeds extremere weersomstandigheden die het levende systeem beschadigen en het vermogen om voedsel te produceren uitputten, schreef Reuters na interviews met tientallen boeren, wetenschappers en andere bodemspecialisten. . .
Volgens de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) van de VN kan bodemerosie tegen 2050 leiden tot een verlies van 10 procent in de wereldwijde gewasproductie. Nu de wereldbevolking tegen die tijd naar verwachting met een vijfde zal groeien tot bijna 10 miljard, zullen steeds meer mensen ondervoed raken en honger lijden.
Er zijn maar weinig plaatsen die in een diepere crisis verkeren dan de graslanden van Noord-Kenia, waar een steeds dieper wordende droogte het land van vegetatie heeft ontdaan, waardoor de bodem is blootgesteld aan schade en pogingen om landbouwpraktijken aan te passen, worden verstoord.
« De grond die daar achterblijft is erg kwetsbaar, net als de huid van de aarde die geen kleren draagt terwijl de zon brandt », zegt Leigh Ann Winowiecki, een bodemwetenschapper in Nairobi bij CIFOR-ICRAF, een onderzoekscentrum over de voordelen van bomen om mensen en het landschap.
Valse regen: de kers op de taart
VN-wetenschappers zeggen dat het tot 1000 jaar kan duren voordat de natuur 2-3 cm grond heeft geproduceerd, waardoor het behoud ervan van cruciaal belang is.
Planten groeien door zonlicht en koolstofdioxide te absorberen. Ze transporteren koolstof naar de bodem en voeden micro-organismen die op hun beurt de voorwaarden scheppen voor meer planten om te groeien.
Extreme weersomstandigheden, sommige veroorzaakt door klimaatverandering, beschadigen niet alleen gewassen, maar tasten ook de bodem aan en putten voedingsstoffen zoals koolstof, stikstof en fosfor uit het complexe ecosysteem uit, zeggen experts.
Dit leidt tot landdegradatie – een vermindering van het vermogen om het plantenleven te ondersteunen, en dus het leven van dieren en mensen.
Volgens de Verenigde Naties is een derde van ‘s werelds totale landoppervlak al gedegradeerd door erosie, uitputting van voedingsstoffen of andere middelen.
Ronald Vargas, een bodemwetenschapper en secretaris van FAO’s Global Soil Partnership, zei dat extreme weersomstandigheden de bodemdegradatie versnellen die al is begonnen door ontbossing, overbegrazing door vee en oneigenlijk gebruik van kunstmest.
“Landdegradatie is een vicieuze cirkel. Als je eenmaal de bodem hebt gedegradeerd en er gebeuren slechte weersomstandigheden, dan zijn er zeer slechte secundaire gevolgen”, legt Vargas uit.
Met betrekking tot de verwachte verliezen van de FAO in de wereldwijde gewasproductie, voegde hij eraan toe dat deze 10 procent een reëel probleem vormt voor de voedselzekerheid.
Engineering van de regen
Het Amerikaanse middenwesten, uitgedroogd voor regen deze zomer, wordt na verloop van tijd zelfs natter.
Volgens gegevens van het Daily Erosion Project, een initiatief van de Iowa State University om bodemverlies te beoordelen, spoelden regenbuien half mei gedurende drie dagen tot drie ton vuil per hectare weg in twee dozijn provincies in Minnesota.
Rachel Schatman, een assistent-professor duurzame landbouw aan de Universiteit van Maine, zei dat het middenwesten en noordoosten van de VS bijzonder kwetsbaar zijn voor bodemerosie omdat ze extremere hoeveelheden regen krijgen dan normaal, een trend die naar verwachting tot het einde van de eeuw zal aanhouden.
In het stroomgebied van de Yangtze-rivier zou natter weer welkom zijn. De landbouwgordels in de regio, die zich uitstrekken van Sichuan in het zuidwesten tot Shanghai aan de oostkust, kregen deze zomer 40 procent minder regen dan normaal en werden gebakken door recordhoge temperaturen.
Liu Ziyu, een ambtenaar bij het Chinese ministerie van Water, zei in augustus dat een derde van de grond in zes belangrijke landbouwprovincies langs de boven- en middenloop van de Yangtze droger dan optimaal was als gevolg van de droogte. In ongeveer een tiende van de landelijke provincies in deze provincies lijdt de bodem aan « ernstige wateruitputting ».
China’s cloud seeding-programma heeft enige verlichting geboden, met 211 operaties die alleen al in augustus zijn gestart om regen te brengen over 1,45 miljoen vierkante kilometer uitgedroogde landbouwgrond, maar experts zeggen dat het geen langetermijnoplossing is.
Evenzo hebben andere maatregelen, zoals het graven van duizenden nieuwe waterputten en het aanmoedigen van boeren om van gewas te veranderen om de opbrengst te verhogen, een beperkt effect gehad.
Boeren rond het krimpende Poyang-meer in de provincie Jiangxi vertelden Reuters dat alle soorten gewassen ernstig onderontwikkeld waren als gevolg van het gebrek aan regenval. Hu Baolin uit het dorp Xinyao zei dat zijn canola nog niet eens in bloei is gekomen en dat zijn pomelofruit een derde van zijn gebruikelijke grootte is.
Inwoners van het landbouwdistrict Hukou in Jiangxi zeiden dat veel sesam-, maïs-, zoete aardappel- en katoenplantages waren opgedroogd.
Sommige experts zijn optimistisch dat de wereld zich kan afwenden van het gevaar, althans op sommige plaatsen.
De FAO heeft dit jaar een actieplan opgesteld dat tot doel heeft de gezondheid van 50 procent van de bodem wereldwijd tegen 2030 te verbeteren en te behouden, door praktijken toe te passen zoals vruchtwisseling en agroforestry, een landgebruikssysteem dat bomen plant in en rond gewassen en weiden.
Christine Morgan, chief science officer bij het Soil Health Institute in North Carolina, zei dat bodems kunnen regenereren als boeren betere methoden op grotere schaal toepassen. « We denken altijd dat iets nieuws ons zal redden, maar we moeten echt ons gedrag veranderen », aldus Morgan.
Opties zijn onder meer niet-ploegen om erosie te verminderen en het planten van bodembedekkers buiten het seizoen om erosie en verlies van voedingsstoffen te voorkomen. De praktijken worden gebruikt op respectievelijk slechts 25 procent en 4 procent van de Amerikaanse landbouwgrond, volgens schattingen van BMO Capital Markets, die zeggen dat de ingrijpende herziening van de teeltsystemen voor boeren vooraf kosten met zich meebrengt, met opbrengstderving in de eerste jaren.
In Kenia is de schade echter enorm.
« De grond was nog nooit zo zanderig toen ik jong was », zegt de Malinese Lekopir (50), die runderen en geiten houdt in het Samburu-gebied. Hij herinnert zich de tijden dat de plaats werd bewoond door dieren, maar nu zijn ze allemaal verdwenen en zijn de beekjes opgedroogd.
Het land is inderdaad opgedroogd in het land, waar langdurige droogtes sinds 2000 vaker voorkomen, met de huidige de ergste in vier decennia.
Meer dan 60 procent van het totale land van het land wordt beschouwd als ernstig aangetast en meer dan 27 procent zeer ernstig aangetast, volgens het Keniaanse ministerie van Milieu, rekening houdend met factoren als vegetatiebedekking en het vermogen om erosie tegen te gaan. Dit ondanks pogingen van groene groepen om boeren aan te moedigen om geen of minimale landbouw en agroforestry te gebruiken.
Geen van de spelende kinderen in het dorp van Lecopyre in het noorden van Kenia herinnert zich een echt regenseizoen. Ze zijn gewend kamelen te hoeden en het groeiende netwerk van stoffige ravijnen te vermijden, die er niet waren tijdens de jeugd van de boer.
Door de droogte zijn de waterbronnen waar dit dorp afhankelijk van is steeds meer stil komen te liggen en zijn de kinderen zieker geworden, zei Lecopyre. Om de overgebleven runderen en geiten in leven te houden, moeten herders vaak honderden kilometers lopen op zoek naar water of grasland.
Gras is verdwenen uit een groot deel van de uitgestrekte graslanden van Kenia, waardoor het land kwetsbaar is voor toekomstige verdichting of erosie, legt bodemwetenschapper Winowiecki van CIFOR-ICRAF uit.
Er is zoveel grond geërodeerd in Kenia, India en vele andere plaatsen in de wereld dat de zaadbank van de aarde – graszaden die klaar zijn om te ontkiemen na een regenbui – ook is uitgeput, wat betekent dat voor het herstel van sommige gebieden handmatig opnieuw moet worden ingezaaid, aldus Thor- Gunnar Wagen, hoofdwetenschapper van CIFOR-ICRAF.
“Het hele systeem bevindt zich op een kantelpunt. De klimaatverandering versnelt dit alles alleen maar”, concludeerde hij.
